Có Nên Niềng Răng Không? 11 Tác Hại Của Niềng Răng

Niềng răng giúp cải thiện khớp cắn, làm đều răng và nâng cao tính thẩm mỹ. Tuy nhiên, quá trình này cũng tiềm ẩn một số rủi ro như viêm nướu, sâu răng, tiêu chân răng, thay đổi cấu trúc xương hàm,… Do đó bạn cần chọn nha khoa uy tín, tuân thủ chỉ định của bác sĩ và chăm sóc răng miệng cẩn thận để giảm thiểu tác hại khi niềng răng.

1. 11 tác hại của niềng răng mà bạn có thể gặp phải

Niềng răng là phương pháp chỉnh nha được nhiều người lựa chọn bởi những lợi ích về mặt thẩm mỹ và sức khỏe răng miệng. Nhưng ở mặt khác, niềng răng cũng mang đến những tác hại nhất định, cụ thể là:

1.1 Viêm nướu

Khi đeo mắc cài hoặc khay niềng, thức ăn dễ bám dính và khó làm sạch triệt để. Nếu không vệ sinh đúng cách, mảng bám tích tụ sẽ gây viêm nướu, sưng đỏ, thậm chí chảy máu chân răng khi chải.

1.2 Sâu răng

Do hệ thống mắc cài gắn trên răng tạo ra nhiều khe hở khó vệ sinh. Nếu vệ sinh không sạch, các mảng bám sẽ tạo ra môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển gây sâu răng. Tình trạng sâu răng thường không diễn ra ngay mà do không chăm sóc kỹ răng miệng trong thời gian dài mới dẫn tới sâu răng.

1.3 Mất canxi răng

Nếu vệ sinh không kỹ gây sâu răng, mảng bám tích tụ lâu ngày sẽ sinh ra vi khuẩn tấn công làm giảm khoáng chất ở men răng, tạo nên các đốm trắng. Đây là dấu hiệu mất canxi, khiến răng yếu hơn và dễ bị sâu.

1.4 Tiêu chân răng

Việc tác động lực chỉnh nha liên tục có thể khiến chân răng bị rút ngắn theo thời gian. Tình trạng này diễn ra âm thầm, thường xuất hiện sau khoảng 3 tháng niềng răng. Trong năm đầu niềng, khoảng 25% xương ở vị trí mất răng bị tiêu biến khiến má bị hóp. Sau 3 năm, mức tiêu xương có thể đạt 45 – 60%, làm nướu hõm sâu rõ rệt. Nhưng đừng quá lo lắng, tình trạng này đa phần chỉ tiêu một phần nhỏ nếu được chăm sóc kỹ càng và tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

1.5 Chết tủy răng

Nếu bác sĩ thực hiện sai kỹ thuật, răng có thể bị nghiêng, lung lay và không đạt hiệu quả thẩm mỹ như kỳ vọng. Nghiêm trọng hơn, chân răng có thể trồi ra ngoài, tủy răng bị viêm nặng, thậm chí dẫn đến tình trạng chết tủy. Chết tủy răng sẽ làm thay đổi cấu trúc răng và dễ bị rụng nếu không được chăm sóc kỹ.

1.6 Răng chạy về vị trí cũ

Tình trạng này dễ xảy ra với người lớn. Bởi vì cấu trúc răng và xương hàm của người trưởng thành đã hoàn toàn phát triển, rất khó để thay đổi. Vậy nên khi tháo niềng, lực tác động lên răng biến mất, nếu không đeo hàm duy trì thì răng có xu hướng dịch chuyển trở lại vị trí ban đầu, làm mất hiệu quả chỉnh nha.

Thông thường, hàm duy trì phải được đeo khoảng 6 tháng, có thể lâu hơn tùy vào chỉ định của bác sĩ.

1.7 Thay đổi cấu trúc xương hàm

Nếu bạn niềng răng ở nha khoa không uy tín, răng có nguy cơ bị niềng sai cách. Điều này làm thay đổi cấu trúc xương hàm khiến gương mặt mất cân đối, đặc biệt với trẻ em đang trong độ tuổi phát triển. Với những người vốn đã có khuôn mặt lệch sẽ dễ bị lệch nghiêm trọng hơn.

1.8 Dị ứng

Một số người có thể bị dị ứng với vật liệu của mắc cài hoặc dây cung, gây nổi mẩn hoặc viêm trong khoang miệng. Trường hợp phổ biến nhất là dị ứng với dây thun cao su latex hoặc dị ứng thành phần kim loại.

1.9 Răng yếu và nhạy cảm hơn

Nếu bác sĩ siết niềng chặt, tạo ra lực tác động quá lớn lên răng sẽ khiến răng trở nên yếu đi, bị tụt lợi, sai khớp cắn, tiêu xương ổ răng, thậm chí có nguy cơ bị rụng sau khi chỉnh nha.

1.10 Cứng khớp

Cứng khớp là tình trạng chân răng dính vào xương, khiến răng không thể dịch chuyển dù có can thiệp chỉnh nha. Tuy nhiên, các răng xung quanh vẫn di chuyển, gây hở kẽ răng. Đây là một chứng bệnh hiếm gặp và khó dự đoán, chỉ có thể phát hiện qua X-quang và khám lâm sàng.

1.11 Những ảnh hưởng khác

Một số ảnh hưởng không mong muốn khác mà bạn có thể gặp phải khi niềng răng là:

• Cảm giác cộm: Hệ thống mắc cài cùng dây cung được lắp vào khi niềng sẽ gây cảm giác cộm trong thời gian đầu. Tuy nhiên sau khi đã quen, cảm giác này sẽ biến mất.
• Trầy xước miệng, nướu: Niềng răng mắc cài rất dễ khiến khoang miệng bị xước do ma sát trong quá trình ăn uống và nói chuyện.
• Khó nhai: Khi niềng răng, những cơn đau là không thể tránh khỏi, đặc biệt là lúc bạn mới bắt đầu niềng, siết niềng hoặc thay khay. Những cơn đau này khiến bạn khó khăn khi nhai thức ăn.
• Hôi miệng: Tương tự như một vài tác hại khác, hôi miệng đến từ vấn đề vệ sinh không đúng cách khi niềng.
• Đau hàm: Trong quá trình răng dịch chuyển, xương hàm cũng bị thay đổi theo, từ đó gây ra những cơn đau hàm.
• Phát âm không chuẩn: Đeo các khí cụ niềng sẽ làm răng dịch chuyển và thay đổi vị trí đặt lưỡi. Điều này ảnh hưởng ít nhiều đến quá trình phát âm, khiến nhiều người tự ti khi giao tiếp. Tuy nhiên tình trạng này có thể khắc phục nếu bạn luyện nói thường xuyên.

2. Làm gì để hạn chế rủi ro khi niềng răng?

Để đảm bảo quá trình niềng răng diễn ra an toàn, đạt hiệu quả tối ưu và hạn chế những tác hại không mong muốn, bạn cần đặc biệt lưu ý những điều sau:

• Lựa chọn nha khoa uy tín: Bước đầu tiên và cũng là quan trọng nhất để hạn chế tác hại khi niềng răng là chọn đúng nha khoa. Hãy ưu tiên những cơ sở có đội ngũ bác sĩ chỉnh nha chuyên sâu, nhiều năm kinh nghiệm, được cấp chứng chỉ chuyên môn rõ ràng. Ngoài ra, hệ thống trang thiết bị hiện đại, quy trình vô trùng nghiêm ngặt cũng là yếu tố đảm bảo quá trình niềng an toàn và đạt kết quả như mong muốn.
• Tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ: Trong suốt quá trình niềng, bác sĩ sẽ đưa ra những chỉ định cho bệnh nhân. Việc tuân thủ nghiêm ngặt những điều này không chỉ giúp răng dịch chuyển đúng lộ trình mà còn giảm nguy cơ gặp phải các vấn đề như viêm nướu, tiêu chân răng hay răng chạy về vị trí cũ.
• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Nhiều tác hại của niềng răng đến từ nguyên nhân là vệ sinh răng miệng không đúng cách. Vì khi chỉnh nha, đặc biệt là niềng mắc cài, các khe hở được tạo ra nhiều khiến việc vệ sinh trở nên khó khăn hơn. Vì vậy bạn nên đánh răng bằng bàn chải mềm kết hợp sử dụng bàn chải kẽ, chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để loại bỏ mảng bám ở các kẽ răng và quanh mắc cài.
• Ăn uống khoa học và cẩn trọng: Các thực phẩm quá cứng hoặc quá dai có thể làm bung mắc cài hoặc nứt khay niềng, vì vậy cần hạn chế sử dụng. Nên cắt nhỏ thức ăn để hỗ trợ việc nhai, đồng thời ưu tiên các món mềm, dễ nhai như cháo, súp, rau củ hấp.
• Tái khám đúng lịch hẹn: Lịch tái khám thường từ 4 – 6 tuần/lần. Đây là thời điểm bác sĩ kiểm tra tiến độ dịch chuyển răng, điều chỉnh lực siết phù hợp và phát hiện sớm các vấn đề như viêm lợi, lỏng mắc cài hoặc răng di chuyển sai hướng. Việc bỏ lỡ tái khám có thể khiến tiến trình kéo dài và tăng rủi ro biến chứng.
• Đeo hàm duy trì sau khi tháo niềng: Sau khi kết thúc quá trình niềng răng, răng của bạn có nguy cơ bị dịch chuyển về vị trí cũ. Vì vậy đeo hàm duy trì sẽ giúp hạn chế tình trạng này. Đừng vì chủ quan mà khiến quá trình chỉnh nha lâu dài trở nên vô ích.

3. Các câu hỏi thường gặp

3.1 Có nên niềng răng không?

Có, nếu bạn gặp các vấn đề như răng hô, móm, khấp khểnh, thưa hoặc sai khớp cắn, niềng răng chính là giải pháp tối ưu nhất.

3.2 Niềng răng khi về già có sao không?

Nếu niềng răng đúng kỹ thuật, chăm sóc tốt và duy trì kết quả sau khi tháo niềng, thì về già răng sẽ vẫn ổn định, không gây hại. Tuy nhiên, có một số can thiệp từ quá trình chỉnh nha có thể khiến răng xô lệch hoặc gặp vấn đề khi tuổi cao.

Niềng răng sẽ là một phương pháp chỉnh nha hoàn toàn tốt, nếu được thực hiện đúng kỹ thuật sẽ mang lại nụ cười thẩm mỹ và góp phần nâng cao sức khỏe răng miệng. Tuy nhiên việc chăm sóc răng miệng không đúng cách hoặc tay nghề bác sĩ yếu kém sẽ gây ra những tác hại như mắc các bệnh răng miệng, thay đổi cấu trúc hàm, răng yếu và nhạy cảm,… Vì vậy, hãy lựa chọn nha khoa uy tín, tuân thủ hướng dẫn bác sĩ và tái khám định kỳ để duy trì kết quả lâu dài.