Niềng Răng Xong Có Bị Chạy Lại Không? Cách Khắc Phục

Niềng răng là phương pháp khắc phục hiệu quả các sai lệch về răng, mang đến một hàm răng đều đặn và chuẩn khớp cắn. Tuy nhiên, không phải lúc nào kết quả cũng thành công như mong đợi bởi răng có thể bị chạy lại sau khi niềng. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc không đeo hàm duy trì đúng cách hoặc không tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Để tránh răng dịch chuyển trở lại, bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ đeo hàm duy trì theo đúng thời gian chỉ định và tái khám đúng lịch hẹn để kịp thời khắc phục các vấn đề có thể xảy ra.

1. Niềng răng xong có bị chạy lại không?

Niềng răng xong vẫn có thể bị chạy lại, đặc biệt là trong giai đoạn đầu sau khi tháo niềng vì chân răng chưa hoàn toàn ổn định. Thực tế, khoảng 70% ca chỉnh nha có khả năng gặp phải tình trạng răng bị chạy lại sau khi tháo niềng, điều này cho thấy việc duy trì vị trí răng sau niềng cũng quan trọng không kém giai đoạn siết răng.

Hiện tượng răng bị chạy lại sau khi tháo niềng được gọi là chạy răng (hay di răng) là tình trạng răng tiếp tục di chuyển làm thay đổi vị trí đã được sắp xếp ổn định trước đó. Khi răng di chuyển không kiểm soát sẽ gây xô lệch, nghiệp vẹo hoặc sai khớp cắn và làm yếu mô nâng đỡ năng. Trong nhiều trường hợp, di răng còn ảnh hưởng đến khớp cắn và hệ cơ khớp vùng hàm mặt làm cho gương mặt biến dạng.

Một số dấu hiệu cho thấy răng đang bị chạy lại:

• Xuất hiện khe hở giữa các răng.
• Tình trạng hô, móm hoặc răng khấp khểnh tái phát.
• Răng bị nghiêng hoặc xoay nhẹ so với vị trí ban đầu.
• Cảm giác căng tức khi đeo hàm duy trì.
• Khớp cắn thay đổi và cảm giác hai hàm không còn khớp như trước.

2. Nguyên nhân răng sau khi niềng bị chạy lại?

Răng sau khi tháo niềng vẫn cần thời gian để xương hàm và mô nha chu ổn định. Nếu không được kiểm soát đúng cách thì răng rất dễ dịch chuyển trở lại. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp khiến răng bị chạy lại sau chỉnh nha:

2.1 Không đeo hàm duy trì hoặc đeo sai cách

Hiện tượng tháo niềng răng bị chạy lại phần lớn là do bệnh nhân không đeo hàm duy trì hoặc sử dụng sai cách. Trước đó răng được neo giữ nhờ các khí cụ chỉnh nha mới có thể giữ được vững chắc nên sau khi tháo niềng phải cần thêm một khoảng thời gian mang hàm duy trì để giúp mô xương và nướu được ổn định. Vì vậy nếu không đeo hàm duy trì đủ thời gian hoặc đeo sai cách thì răng dễ bị xê dịch trở lại.

2.2 Tay nghề của bác sĩ kém

Tay nghề và kinh nghiệm của bác sĩ là yếu tố quyết định lớn đến sự thành công của một ca niềng răng. Trong suốt quá trình chỉnh nha, bác sĩ sẽ là người lập phác đồ điều trị và tính toán chính xác hướng, tốc độ cũng như mức độ dịch chuyển của răng.

Nếu bác sĩ thiếu chuyên môn hoặc kinh nghiệm, rất dễ xảy ra các sai sót như chẩn đoán không đúng, đánh giá sai tình trạng xương hàm hay điều chỉnh lực siết quá mạnh hoặc quá nhẹ khiến răng dịch chuyển không đúng quỹ đạo. Nghiêm trọng hơn, khi khớp cắn chưa đạt chuẩn nhưng bác sĩ đã quyết định tháo niềng thì lực ăn nhai hàng ngày sẽ tác động lên răng và làm chúng chạy lệch trở lại.

2.3. Răng khôn mọc ngầm hoặc mọc chen lấn

Răng khôn mọc ngầm, mọc lệch hoặc đâm ngang là một trong những yếu tố dễ khiến răng bị chạy lại sau khi tháo niềng. Khi răng khôn phát triển trong tình trạng thiếu khoảng trống sẽ tạo ra lực đẩy mạnh lên các răng phía trước. Lực đẩy này diễn ra âm thầm nhưng liên tục làm ảnh hưởng đến hướng dịch chuyển tự nhiên của răng và khiến những răng đã được sắp xếp thẳng hàng xô lệch trở lại.

3. Cách khắc phục răng bị chạy sau khi niềng

Nếu nhận thấy dấu hiệu răng chạy sau khi niềng, bệnh nhân nên đến nha khoa để được xử lý kịp thời. Tùy vào nguyên nhân gây ra tình trạng này mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị khác nhau.

3.1. Đeo hàm duy trì

Đối với các trường hợp răng mới có dấu hiệu chạy nhẹ và bệnh nhân vẫn đang trong giai đoạn đeo hàm duy trì thì bác sĩ sẽ hướng dẫn cách đeo hàm đúng kỹ thuật và đúng thời gian để răng nhanh chóng ổn định trở lại. Thông thường, bệnh nhân cần đeo hàm duy trì ít nhất 22 giờ/ngày và thời gian tùy vào chỉ định của bác sĩ. Khi răng và xương hàm đã ổn định thì bác sĩ sẽ rút ngắn thời gian đeo hàm lại, chuyển sang đeo buổi tối hoặc theo lịch trình giảm tần suất mà bác sĩ chỉ định.

Bên cạnh đó, bạn đừng quên vệ sinh hàm duy trì vì đây là khí cụ tháo lắp, bạn có thể dễ dàng tháo ra để vệ sinh hàng ngày. Nếu không giữ gìn sạch sẽ, hàm duy trì có thể trở thành nơi tích tụ vi khuẩn, dẫn đến viêm nướu, hôi miệng hoặc ảnh hưởng xấu đến răng sau niềng.

3.2. Niềng răng lại lần 2

Nếu niềng răng bị chạy lại nhiều ở mức độ sai lệch nghiêm trọng thì có thể bệnh nhân phải thực hiện niềng lần 2 để khắc phục. Lúc này, người bệnh cần phải tìm đến một nha khoa uy tín hơn, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, có nhiều kinh nghiệm và tay nghề giỏi để phòng ngừa vấn đề điều chỉnh lực sai cách dẫn đến răng chạy lại sau khi tháo niềng.

3.3. Nhổ răng khôn

Nếu răng chạy lại do răng khôn mọc ngầm hoặc mọc lệch gây áp lực lên răng hàm lớn và răng cửa thì bác sĩ sẽ chỉ định nhổ răng khôn để loại bỏ nguyên nhân làm chạy răng. Việc nhổ răng khôn càng sớm càng hạn chế tổn thương và ngăn tái phát chạy răng về sau. Sau khi nhổ răng khôn, bác sĩ sẽ đánh giá lại mức độ di răng để quyết định bạn có cần đeo lại hàm duy trì hay niềng bổ sung hay không.

3.4. Tái khám định kỳ

Tái khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi các thay đổi nhỏ trong quá trình răng ổn định, từ đó điều chỉnh hàm duy trì hoặc phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề như tiêu chân răng, lệch khớp cắn hay răng khôn mọc sai vị trí. Bạn nên thăm khám nha khoa định kỳ 3–6 tháng/lần để răng giữ được trạng thái ổn định lâu dài và hạn chế tối đa tình trạng chạy răng sau niềng.

4. Cách ngăn ngừa răng bị chạy lại sau khi tháo niềng

Để ngăn ngừa tình trạng răng sau khi niềng bị chạy, bạn nên chú ý một số vấn đề sau:

• Đảm bảo đeo hàm duy trì theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Không nên vì thấy khó chịu và bất tiện mà bỏ qua không đeo, khiến răng dễ bị xô lệch trở lại.
• Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng mỗi ngày, đánh răng ít nhất 2 lần/ngày với bàn chải lông mềm và kem đánh răng có chứa Fluor. Dùng thêm chỉ nha khoa và nước súc miệng để ngăn ngừa mảng bám tích tụ.
• Loại bỏ các thói quen xấu như đẩy lưỡi, mút tay, cắn móng tay… vì có thể làm răng bị yếu đi và dễ chạy lại.
• Hạn chế các thức ăn dai, cứng, dẻo… nên ưu tiên những đồ mềm, dễ nhai nuốt để không gây áp lực lớn lên răng.
• Bổ sung thực phẩm chứa nhiều vitamin và khoáng chất như: trứng, sữa cùng các chế phẩm từ sữa (bơ, phô mai,..), các loại rau củ và trái cây tươi.
• Khám răng định kỳ 6 tháng/lần để bác sĩ cạo vôi làm sạch răng và kiểm tra mức độ ổn định của hàm răng, kiểm soát tốt sức khỏe răng miệng.

5. Câu hỏi thường gặp

5.1. Đeo hàm duy trì bao lâu thì răng ổn định?

Bạn cần đeo hàm duy trì liên tục trong khoảng 12 tháng đầu tiên để răng ổn định. Trong 3-6 tháng đầu bạn cần đeo hàm duy trì 20-22 giờ/ngày để răng ổn định và thích nghi với vị trí mới. Sau đó giảm dần xuống còn đeo chủ yếu vào ban đêm khi ngủ, tùy vào sự ổn định của răng và chỉ định của bác sĩ.

5.2. Niềng răng chạy nhanh có tốt không?

Niềng răng chạy nhanh không tốt vì có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho răng và xương hàm như mất răng, tiêu xương ổ răng, tổn thương mô nướu làm răng lung lay và ảnh hưởng xấu đến kết quả niềng răng về lâu dài. Bạn nên tuân thủ đúng lộ trình của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả niềng và sức khỏe răng miệng.

Tóm lại, niềng răng xong vẫn có thể bị chạy lại do nhiều nguyên nhân như không đeo hàm duy trì đúng cách, răng khôn mọc lệch hoặc phác đồ điều trị chưa phù hợp. Để khắc phục tình trạng này, bạn nên đeo hàm duy trì đúng chỉ định, nhổ răng khôn khi cần thiết và tái khám định kỳ theo lịch hẹn. Nếu phát hiện răng có dấu hiệu di chuyển thì bạn nên đến nha khoa uy tín để được bác sĩ kiểm tra và đưa ra giải pháp phù hợp.