Niềng Răng Có Bao Nhiêu Loại? Ưu Và Nhược Điểm Từng Loại

Niềng răng không chỉ giúp cải thiện thẩm mỹ mà còn khắc phục các vấn đề về khớp cắn và chức năng ăn nhai. Hiện nay, có nhiều loại niềng răng khác nhau, đáp ứng được nhu cầu đa dạng của bệnh nhân. Nắm rõ ưu – nhược điểm của mỗi phương pháp sẽ giúp bạn đưa ra sự lựa chọn tốt nhất.

1. Các loại niềng răng phổ biến hiện nay

Niềng răng là phương pháp chỉnh nha giúp khắc phục các vấn đề của hàm răng như hô, móm, vẩu, khấp khểnh, khớp cắn ngược… Sau khi niềng, răng sẽ thẳng đều và cân đối khớp cắn.

Hiện nay có khá nhiều loại niềng răng khác nhau. Mỗi loại đều có ưu và nhược điểm nhất định.

1.1. Niềng răng có mắc cài

Với niềng răng mắc cài cố định, các mắc cài sẽ được gắn trực tiếp lên răng. Lực liên kết giữa các dây cung và mắc cài sẽ giúp kéo chỉnh răng một cách từ từ, về đúng vị trí mong muốn, giúp hàm răng trở nên đều và đẹp. Các loại mắc cài niềng răng phổ biến gồm:

1.1.1 Niềng răng mắc cài kim loại mặt ngoài

Mắc cài kim loại mặt ngoài là loại mắc cài niềng răng được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Chúng thường được chế tạo từ chất liệu inox hoặc thép không gỉ, đảm bảo độ bền, chịu lực tốt và an toàn cho người dùng. Trong một số trường hợp đặc biệt, mắc cài có thể làm bằng bạc hoặc vàng theo nhu cầu và khả năng tài chính của bệnh nhân.

Hệ thống niềng răng này bao gồm các mắc cài gắn trên bề mặt ngoài của răng và dây cung kết nối các mắc cài lại với nhau. Dây cung đóng vai trò quan trọng trong việc cố định mắc cài, tạo lực kéo đều đặn để dịch chuyển răng về vị trí mong muốn, đồng thời định hình lại khớp cắn, giúp cải thiện cả chức năng ăn nhai và tính thẩm mỹ của hàm răng.

Ưu điểm:

• Chi phí thấp: Trong các loại niềng răng, đây là phương pháp có chi phí tối ưu nhất nhưng vẫn đảm bảo kết quả điều trị tốt và nhanh chóng.
• Áp dụng được cho nhiều tình trạng răng khác nhau: Mắc cài kim loại có khả năng chỉnh nha hiệu quả cho hầu hết các tình trạng răng, từ sai lệch nhẹ đến phức tạp như chen chúc, hô, móm, khớp cắn sâu hoặc khớp cắn hở. Nhờ lực tác động mạnh và ổn định, phương pháp này dễ dàng kiểm soát hướng di chuyển của răng và điều chỉnh khớp cắn chính xác.
• Giảm thiểu thời gian điều trị: Độ bền chắc khả năng tác dụng lực mạnh và ổn định của mắc cài kim loại đã mang đến hiệu quả chỉnh nha cao mà không tốn quá nhiều thời gian.

Nhược điểm :

• Tính thẩm mỹ thấp: Hạn chế của phương pháp này là tính thẩm mỹ trong thời gian đeo mắc cài sẽ không cao. Bởi mắc cài kim loại rất dễ nhận thấy, nên khi cười hoặc giao tiếp sẽ lộ rõ, làm giảm sự tự tin của người dùng.
• Gây tổn thương khoang miệng: Trong quá trình ăn uống hoặc vận động, mắc cài và dây cung có thể cọ xát vào môi, má, gây trầy xước hoặc loét, đặc biệt ở giai đoạn đầu mới niềng.

1.1.2 Niềng răng mắc cài sứ

Niềng răng mắc cài sứ là phương pháp chỉnh nha sử dụng các mắc cài được làm từ chất liệu sứ y tế có màu trắng hoặc trong suốt, gần giống với màu răng thật. Nhờ đó, khi đeo sẽ ít bị lộ, mang lại tính thẩm mỹ cao hơn so với mắc cài kim loại, nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả dịch chuyển răng và điều chỉnh khớp cắn theo kế hoạch điều trị. Cách thức hoạt động của phương pháp này cũng giống như niềng răng mắc cài kim loại.

Ưu điểm :

• Mang lại sự thẩm mỹ: Mắc cài sứ mang lại cho người dùng tính độ thẩm mỹ cao, phù hợp với những người có công việc phải giao tiếp nhiều. Tuy nhiên cần lưu ý, mắc cài sứ vẫn dễ bị nhận ra ở khoảng cách gần.
• Không gây kích ứng và tổn thương: Mắc cài làm từ sứ nguyên chất, không gây kích ứng cho các mô mềm. Ngoài ra, cấu tạo thường ít gờ cách nên không gây vướng víu hoặc tổn thương môi, nướu răng.

Nhược điểm:

• Dễ vỡ: Do làm từ vật liệu sứ nên mắc cài có độ giòn cao, dễ bị bung tuột hoặc vỡ khi gặp va chạm mạnh.
• Tạo cảm giác không thoải mái: Phần chốt của mắc cài sứ thường lớn hơn so với các loại khác, dễ gây cảm giác cộm và không thoải mái trong khoang miệng.
• Chi phí cao và thời gian điều trị lâu: Chi phí của phương pháp này thường cao hơn, đồng thời thời gian điều trị cũng kéo dài hơn so với niềng răng mắc cài kim loại.

1.1.3 Niềng răng mắc cài kim loại mặt trong (mắc cài mặt lưỡi)

Niềng răng mắc cài kim loại mặt trong là phương pháp chỉnh nha sử dụng hệ thống mắc cài và dây cung làm từ kim loại, nhưng được gắn ở mặt trong của răng, hướng về phía lưỡi. Cách đặt này giúp khí cụ được che giấu hoàn toàn, khó nhận thấy khi giao tiếp, trong khi vẫn duy trì hiệu quả chỉnh nha cao tương tự mắc cài kim loại mặt ngoài.

Ưu điểm:

• Mắc cài được gắn ẩn ở mặt trong của răng nên hoàn toàn không ảnh hưởng tới tính thẩm mỹ và giao tiếp hàng ngày của người đeo.

Nhược điểm:

• Thời gian niềng răng sẽ kéo dài hơn, chi phí đắt hơn nhiều so với các loại mắc cài niềng răng khác như mắc cài kim loại, mắc cài sứ,… Đồng thời đòi hỏi bác sĩ phải có tay nghề cao thì mới thực hiện đạt hiệu quả.
• Gây khó khăn khi ăn uống và vệ sinh: Do vị trí gắn mắc cài nằm ở mặt trong răng, gần lưỡi nên thức ăn dễ bị mắc kẹt ở phía trong, khiến việc làm sạch trở nên phức tạp hơn.

1.1.4 Niềng răng mắc cài tự đóng

Niềng răng mắc cài tự đóng vẫn sử dụng mắc cài kim loại và dây cung nhưng điểm cải tiến của phương pháp này là mắc cài có nắp trượt tự động. Nhờ vậy, dây cung có thể trượt tự do trong rãnh mắc cài mà không cần đến hệ thống chun buộc.

Ưu điểm:

• Khắc phục được những sự cố thường xảy ra với dây chun như đứt, tuột, biến dạng, gây dị ứng,….
• Tình trạng đau nướu được giảm thiểu do giảm được lực ma sát.
• Nhờ thiết kế đặc biệt, niềng răng mắc cài tự đóng giúp rút ngắn thời gian điều trị và giảm số lần tái khám so với mắc cài thông thường.

Nhược điểm:

• Chi phí cao: Niềng răng mắc cài tự đóng thường có giá cao hơn vì được chế tạo với cơ chế chốt trượt hoặc nắp đậy đặc biệt, đòi hỏi kỹ thuật sản xuất và vật liệu cao cấp hơn.
• Gây cảm giác khó chịu: Do cấu tạo chốt tự đóng được tích hợp ngay trên mắc cài nên kích thước của chúng thường dày và nhô hơn so với mắc cài thường. Điều này có thể khiến môi, má hoặc lưỡi bị cọ xát nhiều hơn trong thời gian đầu, gây cảm giác vướng víu hoặc đau nhẹ khi ăn uống và nói chuyện.
• Cần được thực hiện với bác sĩ có chuyên môn cao.

1.2. Niềng răng không mắc cài (Niềng răng trong suốt)

Niềng răng trong suốt là phương pháp chỉnh nha sử dụng các khay nhựa trong suốt làm bằng nhựa y tế thay thế cho mắc cài và dây cung. Khay niềng được thiết kế riêng biệt cho từng bệnh nhân và dễ dàng tháo lắp nên người đeo có thể tự thay khay định kỳ.

Ưu điểm:

• An toàn cho người dùng: Khay niềng làm từ nhựa y tế chuyên dụng, an toàn cho người sử dụng và phù hợp với người dị ứng kim loại.
• Ít gây đau: Niềng răng trong suốt chỉ gây khó chịu nhẹ khi thay khay, sau 2 – 3 ngày sẽ hết. Khay được thiết kế mỏng nhẹ, ôm sát, không góc cạnh nên không gây tổn thương khoang miệng và nướu.
• Tính thẩm mỹ cao: Khay hoàn toàn trong suốt nên sẽ khó nhận ra khi đeo, giúp bạn tự tin giao tiếp.
• Dễ vệ sinh: Khay niềng có thể tháo lắp dễ dàng để vệ sinh, giúp giảm nguy cơ hôi miệng và bệnh nha chu.

Nhược điểm:

• Chi phí cao: Điểm hạn chế chính của phương pháp này chính là chi phí cao hơn nhiều so với các phương pháp khác.
• Không phù hợp với các trường hợp phức tạp: Niềng răng trong suốt chỉ hiệu quả với mức độ nhẹ đến trung bình. Trường hợp nặng nên chọn mắc cài kim loại để đạt kết quả tốt hơn. Ngoài ra, nếu bạn tháo khay quá thời gian cho phép sẽ khiến kết quả điều trị sai lệch.

2. Niềng răng loại nào tốt nhất?

Các kiểu niềng răng đều có ưu và nhược điểm riêng, vì vậy để chọn niềng răng loại nào tốt nhất cần phụ thuộc vào nhu cầu, tình trạng răng cũng như tài chính của mỗi người.

Trường hợp khớp cắn bị sai lệch nặng, bạn muốn hiệu quả chỉnh nha cao và thời gian điều trị nhanh thì niềng răng mắc cài kim loại là lựa chọn tối ưu. Bởi chất liệu kim loại có độ bền cao, tác động lực mạnh và ổn định, giúp rút ngắn thời gian điều trị trong nhiều trường hợp. Nhược điểm là tính thẩm mỹ không cao, nhưng nếu muốn cải thiện yếu tố này, bạn có thể chọn mắc cài kim loại mặt trong, dù chi phí sẽ cao hơn.

Nếu bạn đặt yếu tố thẩm mỹ lên hàng đầu, niềng răng trong suốt và niềng răng mắc cài sứ sẽ là lựa chọn lý tưởng. Niềng răng trong suốt gần như “tàng hình” khi đeo, khó nhận ra ngay cả khi bạn đang giao tiếp ở khoảng cách gần, rất phù hợp với những người làm việc trong môi trường yêu cầu hình ảnh chuyên nghiệp. Trong khi đó, mắc cài sứ có màu gần giống răng thật, tạo cảm giác tự nhiên hơn so với mắc cài kim loại, giúp bạn tự tin khi cười hoặc nói chuyện. Cả hai phương pháp đều giúp giảm bớt sự e ngại về ngoại hình trong suốt quá trình niềng.

Tuy nhiên cả hai phương pháp niềng trên đều mang lại gánh nặng chi phí cho bệnh nhân. Đây cũng là lý do mắc cài kim loại vẫn được nhiều người lựa chọn: chi phí điều trị thấp hơn nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả chỉnh nha cao

Thực tế, không có câu trả lời chính xác cho câu hỏi “niềng răng loại nào tốt nhất” vì mỗi phương pháp sẽ phù hợp với từng đối tượng khác nhau. Do đó, bạn nên tìm hiểu kỹ và đến nha khoa để được bác sĩ thăm khám, tư vấn giải pháp phù hợp nhất.

3. Niềng răng loại nào nhanh nhất?

Nếu liệu trình niềng răng được thực hiện chính xác thì dù lựa chọn phương pháp nào, bạn vẫn có thể đạt kết quả tốt. Tuy nhiên, để rút ngắn đáng kể thời gian điều trị, mắc cài kim loại tự đóng vẫn thường được ưu tiên bởi độ bền cùng hiệu quả cao.

Dù vậy, không phải mọi trường hợp sử dụng mắc cài tự đóng đều cho kết quả nhanh hơn các phương pháp khác. Tốc độ di chuyển răng còn phụ thuộc vào tình trạng răng, tay nghề bác sĩ và sự hợp tác của bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị.

Do đó, yếu tố quyết định hàng đầu đến thời gian niềng răng là kế hoạch điều trị. Một kế hoạch phù hợp và chính xác sẽ giúp bạn đạt kết quả tốt trong thời gian ngắn nhất.

Mỗi loại niềng răng đều có những ưu và nhược điểm riêng. Để lựa chọn được phương pháp phù hợp, bạn cần nắm rõ nhu cầu và mong muốn của bản thân. Nếu bạn còn băn khoăn, hãy đến nha khoa thăm khám và nhận tư vấn trực tiếp từ bác sĩ chuyên môn, từ đó lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.