Tiêu xương răng là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Tiêu xương hàm là một bệnh lý răng miệng nguy hiểm xảy ra khi gãy hoặc mất răng mà không được điều trị. Xương hàm bị tiêu biến làm ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, khả năng ăn nhai và cản trở trồng răng giả sau này. Vậy làm sao phòng ngừa bệnh? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.

1. Tiêu xương răng là gì?

Tiêu xương răng ( tiêu chân răng ) là biến chứng xảy ra sau khi mất răng biểu hiện ở hiện tượng xương ổ răng (phần xương hàm bao quanh chân răng) bị suy giảm và tiêu biến về cả chiều cao, độ dày, mật độ, số lượng và thể tích xương hàm. Nếu không điều trị kịp thời sẽ gây mất thẩm mỹ và suy giảm ăn nhai.

Xương ổ răng dễ bị tiêu biến khi vi khuẩn tấn công hoặc có khoảng trống. Do răng có tổ chức muối khoáng sinh học quanh chân răng nên cấu trúc xương hàm khá mềm xốp dễ bị tiêu biến.

Có 2 nhóm nguyên nhân gây tiêu chân răng:

• Nhóm tiêu xương răng không do mất răng: Tiêu chân răng có thể bắt nguồn từ cao răng. Cao răng xuất hiện gây viêm nướu, tổn thương nướu làm đứt dây chằng nha chu. Lúc này vi khuẩn tấn công xương chân răng phá hủy cấu trúc xương và làm tiêu xương.
• Nhóm tiêu xương răng do mất răng: Sau khi bệnh nhân bị gãy răng hoặc nhổ răng thì vị trí chân răng đã mất hình thành cục máu đông. Sau đó tan dần và được thay thế bằng các mô hạt. Mô hạt có chức năng lấp đầy khoảng trống và phát triển thành xương mới. Tuy nhiên, việc chân răng bị nhổ sẽ để lại một khoảng trống trong xương. Vùng xương này không còn nhận được kích thích từ chân răng. Nên tế bào tạo xương không được thực hiện chức năng dẫn đến tình trạng tiêu xương. Xương răng sẽ dần dần bị tiêu đi, thấp dần xuống và trở nên nghiêm trọng hơn.

1.1. Dấu hiệu tiêu xương răng

Biểu hiện của tiêu xương răng hoặc tiêu xương hàm:

• Vị trí mất răng có xoang hàm bị hạ thấp.
• Kích thước và chiều cao xương hàm ở vị trí răng mất bị thu hẹp và lõm xuống.
• Cấu trúc gương mặt thay đổi và mất cân đối, cằm ngắn lại, máy hóp, khuôn mặt bị già đi, da chảy xệ và nhăn nheo.
• Nướu dễ bị viêm, đỏ sưng và chân răng bị chảy máu.
• Bị tụt lợi hoặc nhận thấy thân răng dài thêm làm lộ chân răng và gây ê buốt.
• Răng lung lay, không còn khỏe, đau nhức khi ăn nhai.

Khi gặp phải các biểu hiện của tiêu xương răng này hãy đến nha khoa uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.

TƯ VẤN NGAY

Δ

1.2. Quá trình tiêu xương răng

Quá trình tiêu xương xảy ra liên tục ngày sau khi mất răng nhưng không có biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu mà diễn ra âm thầm theo thời gian:

• 6 tháng đầu: Xương tiêu trung bình 3.8 mm theo chiều ngang và 1 mm theo chiều dọc.
• Sau đó theo thời gian quá trình tiêu xương tiếp tục tiêu thêm 29 – 63% theo chiều ngang và 11 – 22% theo chiều dọc.
• Nếu không điều trị kịp thời thì xương sẽ tiêu liên tục đến khi còn vỏ xương.

Quá trình tiêu xương xảy ra nhanh hơn đối với bệnh nhân sử dụng hàm tháo lắp hoặc cầu răng sứ.

1.3. Tiêu xương răng có nguy hiểm không?

Tiêu xương răng gây nguy hiểm cho sức khỏe răng miệng và ảnh hưởng đến thẩm mỹ, chức năng ăn nhai của người bệnh. Những hệ quả nghiêm trọng:

• Tụt nướu: Khi tiêu xương ổ răng xảy ra làm độ rộng và chiều cao thành xương giảm không còn nâng đỡ được nướu gây tụt nướu và làm lộ chân răng. Tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công vào nướu và bên trong chân răng gây ra các bệnh lý khác. Lâu dần khoảng nướu bị tiêu xương trũng xuống gây mất thẩm mỹ.
• Di răng: Khi xương hàm tụt quá thấp khiến các răng kề cận và răng đối đỉnh di chuyển lệch vị trí sang vị trí bị tiêu chân răng. Khiến răng xô lệch, nghiêng vẹo gây mất thẩm mỹ và yếu hơn.
• Tiêu xương hàm: Hệ quả của tiêu xương răng là tiêu xương hàm ở cả hàm trên và hàm dưới làm thay đổi kích thước của hàm. Tiêu hàm xảy ra nhiều nhất ở người mất nhiều răng, mất toàn hàm hoặc sử dụng răng giả hay cầu răng sứ toàn hàm.
• Răng dễ lung lay: Xương hàm nâng đỡ răng giúp răng đứng thẳng và chắc chắn. Quá trình tiêu chân răng làm răng xô lệch, yếu đi và dễ lung lay.
• Suy giảm chức năng ăn nhai: Tiêu chân răng làm răng xô lệch, yếu đi, lệch khớp cắn gây khó khăn trong việc ăn nhai.
• Móm và khuôn mặt già nua sớm: Bệnh tiêu xương răng làm nướu teo nhỏ lại khiến má hóp vào và các bộ phận má, mũi, cằm mất cân đối trở nên già.
• Cản trở phục hình răng sau này: do răng di lệch và xương hàm bị trũng xuống nên rất khó trồng lại.

2. Tiêu xương hàm là gì?

Tiêu xương hàm là bệnh tiêu xương ổ răng nguy hiểm làm tiêu xương răng ở hàm trên và cả tiêu xương răng hàm dưới. Tình trạng này diễn ra khi mật độ và chất lượng xương hàm suy giảm nghiêm trọng. Dẫn đến nướu teo lại làm lệch khớp cắn, gương mặt mất cân đối, bị lệch, lão hóa, chảy xệ và già đi.

Ban đầu, tiêu chân răng chỉ xuất hiện ở một vị trí trên cung hàm. Nhưng nếu không được điều trị sẽ tiển triển nặng hơn và lan sang các vùng xương hàm xung quanh và toàn bộ hàm. Gây ảnh hưởng thẩm mỹ, ăn nhai và sức khỏe.

Hiện tượng tiêu hàm sau khi bị mất răng

3. Nguyên nhân bệnh tiêu xương hàm

Nguyên nhân bệnh tiêu xương hàm chủ yếu do mất răng, viêm nha chu và phục hình răng không đúng cách:

• Mất răng: Mất răng là nguyên nhân hàng đầu làm cho xương hàm bị tiêu giảm nhanh chóng. Khi răng mất sẽ tạo một khoảng trống lớn và dần dẫn tới quá trình tiêu xương. Do xương hàm tại vị trí trống chân răng không còn được kích thích bởi áp lực nhai của răng. Lúc này, mật độ xương hàm suy giảm và thoái hóa từ từ sau 3 tháng mất răng. 12 tháng sau mất răng thì 25% xương hàm tiêu biến. Và xương hàm mất 45-60% sau 3 năm.
• Viêm nha chu: Viêm nha chu là tình trạng các mô nha chu bị viêm nhiễm gây đau nhức và tổn thương. Phần nướu tổn thương tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và tấn công mô xương hàm xung quanh chân răng. Quá trình này gây tụt nướu, hở chân răng và hình thành túi nha chu hoặc phá ổ xương răng. Nếu không điều trị kịp thời xương hàm và dây chằng bao quanh răng sẽ bị tiêu hủy.
• Mang hàm giả tháo lắp hoặc làm cầu răng sứ: Khá nhiều người sau khi mất răng lựa chọn sử dụng hàm giả tháo lắp hoặc cầu răng sứ. Tuy nhiên, 2 phương án này chỉ có phần thân răng giả được phục hình lên trên phần nướu đã mất răng. Hoàn toàn không thể thay thế được chân răng thật đã mất. Ngược lại còn làm cho quá trình tiêu biến xương hàm nhanh hơn sau một thời gian ăn nhai.

Xương hàm rất dễ tiêu biến sau khi mất răng

4. 5 dạng tiêu xương hàm khi mất răng

Có 5 dạng tiêu xương hàm khi mất chân răng gồm:

• Tiêu xương hàm theo chiều ngang

Chiều rộng (bề dày) của xương hàm ở vị trí mất răng sẽ bị thu hẹp dần từ hai bên. Khiến cho phần xương hàm bị mỏng lại. Vùng xương hàm kề cận thì giãn ra và xâm lấn sang phần xương hàm bị tiêu. Các răng kế cận sẽ dần bị nghiêng về phía mất răng làm răng xô lệch mất thẩm mỹ.

• Tiêu xương hàm theo chiều dọc

Phần xương hàm dưới nướu bị tiêu hõm xuống, trũng sâu hơn so với vùng xương hàm có răng bên cạnh. Lâu ngày, vùng nướu ở vị trí tiêu xương hàm cũng bị teo nhỏ lại.

Tiêu tiêu xương ổ răng theo chiều dọc và chiều ngang.

• Tiêu xương hàm khu vực xoang

Khi bị mất răng hàm trên nếu không được trồng răng giả thay thế chân răng thật kịp thời thì tiêu xương hàm xảy ra. Khiến các đỉnh xoang sẽ dần hạ xuống khiến cho độ rộng của xoang hàm trên tăng dần theo thời gian. Và xương hàm sẽ không còn đủ chiều cao để đặt trụ Implant.

Xương hàm khu vực xoang hàm trên bị tiêu biến.

• Tiêu xương hàm toàn bộ khuôn mặt

Tình trạng này xảy ra khi mất nhiều răng ở cả 2 hàm trên và hàm dưới. Các biểu hiện của bệnh tiêu xương trên toàn bộ hàm rất dễ phát hiện vì khuôn mặt có những thay đổi rõ rệt, trở nên mất cân đối: Má hóp, khuôn miệng hõm vào, xuất hiện nhiều nếp nhăn,…

Tiêu xương hàm toàn bộ khuôn mặt

• Hạ thấp xương hàm khi mất nhiều răng

Khi bị mất nhiều răng hàm dưới và không được khắc phục tình trạng tiêu xương hàm kịp thời. Không chỉ xương hàm dưới bị tiêu biến dần đến các ống thần kinh nằm sâu bên dưới, khung xương hàm hạ thấp xuống. Tình trạng này gây khó khăn trong việc phục hình răng giả bằng trồng răng Implant.

5. Tiêu xương hàm gây ảnh hưởng gì?

Quá trình tiêu xương hàm diễn ra một cách âm thầm, không có biểu hiện trong thời gian đầu nên nhiều bệnh nhân đánh giá thấp về mức độ nguy hiểm. Thực tế, tiêu chân răng gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng như:

5.1. Ảnh hưởng sức khỏe răng miệng

Quá trình tiêu hàm làm giảm đáng kể chiều cao và độ rộng của thành xương hàm. Nên không nâng đỡ nướu, làm tụt nướu và nướu mỏng dần. Tình trạng này tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây đau nhức, gây nhiều bệnh lý răng miệng khác và đau đầu.

5.2. Giảm chức năng ăn nhai

Tiêu xương ổ răng khiến xương hàm tụt thấp làm các răng đối đỉnh và răng kế cận răng bị mất đổ về hướng răng mất. Điều này làm cho khớp cắn không còn cân đối, dẫn đến lệch khớp cắn, gây đau nhức và khó khăn khi ăn nhai. Các răng lân cận vùng hàm bị tiêu cũng dễ bị lung lay, yếu dần và nguy cơ gãy rụng cao.

5.3. Ảnh hưởng sức khỏe tổng thể

Do quá trình tiêu xương hàm làm khó nhai, ăn uống kém. Việc này làm giảm khả năng tiêu hóa nên cơ thể không hấp thu đủ chất dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

5.4. Ảnh hưởng thẩm mỹ

Tiêu xương hàm làm hàm dưới bị ngắn. Khi xương hàm tiêu biến 60% làm dây chằn và cơ mặt hóp vào. Điều này khiến khuôn mặt bị thay đổi lão hóa rõ, má hóp vào, hốc mắc sâu. Cấu trúc khuôn mặt bị mất cân đối, mặt teo nhỏ và trông già trước tuổi.

5.5. Cản trở điều trị trồng răng giả

Khi xương hàm bị tiêu biến nhiều, việc phục hình răng bằng các phương pháp như trồng răng implant, cầu răng sứ hay răng giả tháo lắp sẽ trở nên khó khăn. Vì tỷ lệ và chất lượng xương hàm giảm nên không có đủ xương hàm để hỗ trợ cố định và giữ chặt các thiết bị phục hình như trụ Implant. Trường hợp muốn trồng implant thì buộc phải ghép xương răng hoặc nâng xoang ghép xương trước. Việc này làm quá trình điều trị phức tạp và tăng chi phí đáng kể.

Tiêu hàm gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe răng miệng.

6. Trồng răng Implant phòng ngừa tiêu xương hàm

Để phòng ngừa tiêu xương hàm, bạn cần chăm sóc răng miệng tốt, khám nha sĩ định kỳ 6 tháng/lần, kiểm tra và cạo vôi răng. Đặc biệt, phải điều trị sớm các bệnh lý răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu.

Sau khi mất răng nên trồng răng implant sớm để ngăn bệnh tiêu xương hàm. Trồng răng Implant giúp hàm chịu lực nhai như bình thường. Điều này giúp kích thích xương hàm phát triển và duy trì mật độ xương hàm, ngăn chặn quá trình tiêu hàm.

Bác sĩ thực hiện cấy trụ implant Titanium được cấy trực tiếp vào xương hàm. Trụ implant này đóng vai trò như chân răng giả thay thế cho chân răng thật đã mất. Sau đó gắn khớp nối Abutment và mão răng sứ lên trên giúp phục hình răng giả có cấu tạo như răng thật giúp khôi phục ăn nhai và thẩm mỹ.

Nên thực hiện trồng implant sớm, thường trong vòng 3-6 tháng sau khi mất răng để tránh tiêu hàm nghiêm trọng.

Nha khoa I-Dent là địa chỉ chuyên trồng răng Implant uy tín nhất hiện nay. Với đội ngũ bác sĩ giỏi, công nghệ tiên tiến và thiết bị hiện đại đảm bảo trồng răng implant an toàn, nhanh chóng, không đau và không biến chứng.

Trồng răng implant giúp ngăn chặn quá trình tiêu biến xương hàm.

7. Giải đáp một số câu hỏi thường gặp

7.1. Tiêu chân răng là gì? 

Tiêu chân răng là hiện tượng xảy ra sau khi bị mất răng làm tiêu giảm mất dần về chiều cao, số lượng, mật độ và thế tích của xương răng cùng khu vực quanh chân răng bị mất. Nếu không điều trị kịp thời sẽ gây suy giảm chức năng ăn nhai, ảnh hưởng thẩm mỹ và làm cản trở quá trình phục hồi răng giả sau này.

7.1. Mất răng bao lâu thì bị tiêu xương răng?

Thông thường với người bình thường, sau khi mất răng trong 3-6 tháng tiêu xương răng sẽ bắt đầu. Và tốc độ tiêu hàm có thể tăng lên đáng kể trong 1-2 năm đầu tiên. Lúc này mật độ xương hàm giảm dần, xương ổ răng trở nên xốp và tiêu dần. Các chân răng cạnh răng mất cũng yếu dần, lung lay và thậm chí mất thêm nhiều răng.

7.2. Còn chân răng thì có bị tiêu xương không?

Trường hợp còn chân răng mà bị tiêu xương hàm hoàn toàn có thể. Vì vùng chân răng còn lại thường có nguy cơ bị viêm nhiễm rất cao. Khiến cho vi khuẩn gây hại dễ dàng xâm nhập vào bên trong, phá hủy mô nướu và xương hàm xung quanh răng.

Đây được gọi là hiện tượng tiêu xương bệnh lý, khác với tiêu xương khi mất răng hoàn toàn.

7.3. Tiêu xương hàm lâu năm có trồng răng Implant được không?

Người bị tiêu xương hàm hoàn toàn có thể trồng răng bằng cấy ghép implant. Tùy vào tình trạng xương bị tiêu biến và sức khỏe người bệnh mà thời gian cấy ghép có thể lâu hơn từ 3 đến 6 tháng.

Trồng răng khi bị tiêu hàm nhiều năm thường phức tạp và khó khăn hơn so với các trường hợp thông thường. Thời gian hoàn thiện 1 ca implant có ghép xương hàm thường sẽ lâu hơn là cấy implant không có ghép xương hàm.

Tiêu xương hàm là một vấn đề sức khỏe răng miệng nghiêm trọng, cần được điều trị sớm để ngăn ngừa những biến chứng phức tạp về sau. Với sự tiến bộ của y học nha khoa, việc phòng ngừa và điều trị tiêu hàm ngày càng hiệu quả. Để đảm bảo kết quả điều trị tốt nhất, bạn nên tìm đến những trung tâm nha khoa uy tín để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn phương án điều trị thích hợp.