Niềng răng mất bao lâu? Thời gian tối thiểu, trung bình và tối đa

Thời gian niềng răng dao động từ 12 đến 36 tháng và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng răng: hô, móm, lệch, khấp khểnh,… độ tuổi và phương pháp niềng. Đối với trường hợp ca niềng phức tạp như hô, móm nhiều, răng mọc lộn xộn nhiều thì thời gian niềng sẽ kéo dài hơn từ 24 – 36 tháng.

1. Niềng răng mất bao lâu?

Về mặt lý thuyết, thời gian niềng răng trong khoảng từ 12 đến 36 tháng tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng răng miệng ban đầu và mức độ phức tạp của ca điều trị. Thời gian niềng răng kéo dài vì trong quá trình chỉnh nha, răng sẽ được dịch chuyển từ từ từng chút một nên bạn sẽ không thể nhìn rõ được sự thay đổi của răng cho đến khi hoàn thiện. Vì vậy, khi đã quyết định niềng răng, bạn cần chuẩn bị tâm lý vững, kiên nhẫn, tuân thủ hướng dẫn và tái khám đúng lịch để đạt được kết quả răng đều đẹp và khớp cắn ổn định.

Thông thường, thời gian niềng răng tối thiểu được chia thành 4 giai đoạn cụ thể như sau:

• Giai đoạn I (2-6 tháng): sắp xếp các răng trên cung hàm về đúng vị trí chuẩn
• Giai đoạn II (3-6 tháng): điều chỉnh trục các răng để các răng mọc song song, đúng hướng và cân đối.
• Giai đoạn III (6-9 tháng): tiến hành điều chỉnh khớp cắn, nắn chỉnh các răng về vị trí cân bằng lý tưởng;
• Giai đoạn IV (3-6 tháng): Đeo hàm duy trì để răng ổn định, giữ khớp cắn ở vị trí chuẩn và răng không bị chạy lại sau khi niềng.

Do đó, thực tế thời gian niềng răng tối thiểu mất khoảng từ 6 đến 18 tháng tùy thuộc tình trạng răng miệng. Với những trường hợp có tình trạng hô, móm nặng hoặc răng mọc chen chúc cần nhổ răng khi niềng, thời gian niềng răng có thể kéo dài 2-3 năm.

Theo đánh giá của các chuyên gia, niềng răng là kỹ thuật phức tạp, cần nhiều thời gian để thực hiện trong ngành nha khoa, mỗi mốc thời gian sẽ có sự thay đổi từng chút một và cho hiệu quả khác nhau lên răng cho đến khi khắc phục được các vấn đề lệch lạc như hô, móm, thưa, khấp khểnh, chen chúc,… mục tiêu cuối cùng là mang tới hàm răng đều đặn và gương mặt cân đối.

2. Thời gian niềng răng với trẻ em mất bao lâu?

Với trẻ em thời gian niềng răng sẽ chia thành 2 giai đoạn khác nhau:

• Giai đoạn trẻ 8-10 tuổi: Răng vĩnh viễn bắt đầu mọc thay thế vị trí cho răng sữa, niềng răng ở độ tuổi này nhằm mục đích chỉnh sửa những thói quen xấu tác động lên răng hàm, hoặc chỉnh sửa sai lệch và sắp xếp chỗ để các răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí. Thời gian niềng răng mất từ 6 tháng đến 1 năm. Nếu giai đoạn này hàm răng của trẻ được nắn chỉnh và phát triển bình thường thì sẽ không cần niềng răng ở giai đoạn sau này.
• Giai đoạn trẻ từ 10 – 12 tuổi: Giai đoạn dậy thì, xương hàm của trẻ bắt đầu phát triển mạnh, tuy nhiên cơ nhai và răng vẫn có thể được nắn chỉnh thay đổi và bù đắp một cách nhanh chóng. Thời gian niềng răng trẻ 10 – 12 tuổi mất khoảng từ 1 năm. Sau độ tuổi dậy thì, thực hiện niềng răng cũng sẽ mang lại hiệu quả nhưng cần nhiều thời gian hơn để hoàn thiện. Trong giai đoạn 10 – 12 tuổi, bác sĩ thường dựa vào những sự phát triển của trẻ để điều chỉnh răng, khuôn hàm, căn chỉnh khớp cắn theo tỷ lệ chuẩn phù hợp với khuôn mặt của trẻ..

3. Thời gian niềng răng người trưởng thành mất bao lâu?

Thời gian niềng răng của người trưởng thành bao lâu còn tùy thuộc vào mức độ phức tạp của từng ca. Thông thường, một ca niềng răng mức độ sai lệch nhẹ thời gian niềng răng mất từ 1 tháng đến 1,5 năm.

Trường hợp ca niềng răng mức độ khó trung bình của người lớn sẽ dao động từ  2 đến 3 năm. Riêng với các trường hợp niềng răng phức tạp như hô, móm nặng, khấp khểnh nhiều hoặc cần phẫu thuật thì thời gian niềng răng có thể dài hơn từ 2–3 năm.

Mặc dù niềng răng tốt nhất ở giai đoạn trẻ em nhưng với sự phát triển của công nghệ trang thiết bị hiện đại thì việc niềng răng ở giai đoạn trưởng thành không còn quá khó.

2. Các giai đoạn trong quá trình niềng răng

2.1. Giai đoạn tiền chỉnh nha

Đây là giai đoạn trước khi gắn mắc cài, bác sĩ thăm khám tổng quát, chụp phim răng, đánh giá tình trạng răng và xương hàm để đưa ra phác đồ điều trị cho bệnh nhân. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng kết hợp trao đổi về nhu cầu và khả năng tài chính của bệnh nhân để tối ưu phác đồ niềng răng.

2.2. Giai đoạn sau 3 tháng niềng răng đầu tiên

Tùy trường hợp mà sau 3 tháng niềng răng thì bác sĩ có thể tiến hành cắt kẽ hoặc nhổ răng bệnh nhân để niềng. Trường hợp răng khấp khểnh thì sau 3 tháng sẽ có sự thay đổi rõ rệt và đây là dấu hiệu cho thấy quá trình niềng răng đang hiệu quả.

2.3. Giai đoạn sau 6 tháng niềng răng

Hàm răng sẽ tiếp tục thay đổi nhưng tốc độ chậm hơn 3 tháng đầu tiên. Trường hợp răng chen chúc tuy đã sắp đều nhưng có thể xảy ra hiện tượng răng cửa bị chìa ra ngoài. Vì vậy, giai đoạn này bác sĩ sẽ kiểm soát sát sao và điều chỉnh kịp thời để phác đồ niềng răng diễn ra đúng theo kế hoạch.

2.4 Giai đoạn sau 9 tháng niềng răng

Giai đoạn này thì khớp cắn đã hài hòa, răng đã đều hơn nhưng vẫn chưa đạt kết quả hoàn chỉnh.

2.5 Giai đoạn sau 15 tháng niềng răng

Hàm răng tiếp tục những bước dịch chuyển cuối cùng và chỉnh lại những sai lệch nhỏ còn chưa đạt độ thẩm mỹ cao nhất.

2.6 Giai đoạn kết thúc quá trình niềng răng

Bác sĩ sẽ thăm khám xem hàm răng đã đạt chuẩn và ổn định hoàn toàn chưa, nếu đạt tất cả tiêu chuẩn thì bệnh nhân sẽ được tháo mắc cài và đeo máng duy trì. Sau đó, bác sĩ sẽ dặn dò những điều cần lưu ý để duy trì răng sau khi niềng được đẹp và bền lâu.

5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian niềng răng

5.1. Độ tuổi

Niềng răng chỉnh nha có thể thực hiện từ khoảng 10-50 tuổi nhờ sự phát triển hiện đại trong lĩnh vực nha khoa hiện nay. Trong đó, độ tuổi “vàng” niềng răng là khoảng 15-25 tuổi.

Nên niềng răng sớm để giúp rút ngắn thời gian niềng răng và hạn chế được những tổn thương do lệch khớp cắn gây ra. Đồng thời niềng răng trong khoảng 15-25 tuổi sẽ hạn chế sự đau nhức hơn.

Vì niềng răng muộn thì quá trình nắn dịch chuyển răng sẽ khó khăn hơn, cần nhiều thời gian niềng răng hơn. Nếu tình trạng sai lệch khớp cắn để trong thời gian dài sẽ gây ra các tổn thương như tiêu xương, tụt lợi, sứt mẻ răng hoặc tiêu chân răng,…

5.2. Sự phức tạp của răng

Thời gian niềng răng mất bao lâu còn bị quyết định bởi mức độ phức tạp của răng. Với các ca niềng răng đơn giản chỉ khểnh nhẹ, không cần nhổ răng hoặc răng thưa nhẹ khoảng cách nhỏ thì thời gian niềng sẽ trong khoảng 14-18 tháng.

Ngược lại, với các ca răng hô, móm nặng, bị khớp cắn chéo, cắn sâu, cắn hở nghiêm trọng hoặc cần nhổ 4 – 8 răng khi niềng thì thời gian niềng răng sẽ kéo dài lên đến 2-3 năm để đạt được kết quả thẩm mỹ và khớp cắn chuẩn.

Dưới đây là một số tình trạng răng thường gặp cần can thiệp niềng răng:

• Răng hô, vẩu: Các răng mọc chìa ra phía trước làm mất sự cân đối khuôn mặt.
• Răng móm, mặt lưỡi cày: Phần răng hàm dưới đưa ra phía trước nhiều hơn hàm trên.
• Răng mọc thưa, hở kẽ: Giữa các răng có khoảng trống, không khít sát nhau khi cười gây mất thẩm mỹ.
• Hàm răng cắn hở: Hàm trên và hàm dưới không khít với nhau khi khép miệng làm ảnh hưởng đến phát âm và ăn nhai, nặng hơn là đau khớp thái dương.
• Hàm răng khấp khểnh, mọc chen chúc: Do thiếu khoảng trống làm cho răng mọc chồng chéo lên nhau, mọc lệch lạc.
• Khớp cắn sâu, cằm lẹm: Dấu hiệu nhận biết là là khi cười không thấy răng dưới làm khuôn mặt kém hài hòa.

Tùy vào mức độ phức tạp sai lệch răng của từng trường hợp, bác sĩ sẽ lập phác đồ điều trị riêng, nhằm đảm bảo kết quả chỉnh nha cao nhất trong khoảng thời gian niềng răng phù hợp.

5.3. Phương pháp niềng răng

Loại mắc cài cũng là một trong yếu tố ảnh hưởng đến thời gian niềng răng. Vì với mỗi loại mắc cài niềng răng sẽ có lực tác động và mục tiêu khác nhau, dẫn đến sự chênh lệch về thời gian điều trị.

Hiện nay, các hệ mắc cài được sử dụng phổ biến là mắc cài kim loại, mắc cài sứ, mắc cài mặt lưỡi và mắc cài trong suốt, từng loại mắc cài sẽ có thời gian niềng khác nhau.

• Niềng răng mắc cài (kim loại, sứ, mặt lưỡi): Là  phương pháp niềng truyền thống, tác động lực đều và hiệu quả cao, thời gian niềng thường ngắn hơn.
• Niềng răng trong suốt (Invisalign): là phương pháp niềng hiện đại, có tính thẩm mỹ cao, dễ tháo lắp khi ăn uống và vệ sinh, cần định kỳ thay niềng theo tiến trình dịch chuyển răng, thời gian điều trị có thể kéo dài hơn một chút so với niềng mắc cài thông thường.

Để lựa chọn phương pháp niềng răng phù hợp bác sĩ sẽ dựa trên kết quả đánh giá, độ tuổi và nhu cầu thẩm mỹ của từng khách hàng để đưa ra phương án tối ưu nhất.

5.4. Tay nghề của bác sĩ

Thời gian niềng răng nhanh hay chậm còn bị ảnh hưởng vào trình độ của bác sĩ, nếu bác sĩ tay nghề cao và nhiều năm kinh nghiệm thì sẽ giúp bệnh nhân rút ngắn được thời gian niềng và đạt hiệu quả niềng tốt nhất.
Vì bác sĩ có chuyên môn cao sẽ đưa ra đánh giá chính xác mức độ lệch lạc, lên kế hoạch điều trị chuẩn xác, kết hợp với những kỹ thuật đặc biệt để tăng tốc độ di chuyển răng trên cung hàm, từ đó rút ngắn thời gian niềng răng.

5.5. Thói quen chăm sóc răng miệng

Việc ăn uống khoa học và chăm sóc răng miệng tốt sẽ giúp rút ngắn thời gian niềng răng. Bạn nên hạn chế đồ ngọt, nước có ga, thực phẩm quá cứng hoặc quá dai để tránh ảnh hưởng đến khí cụ niềng. Đồng thời, bạn cũng cần vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng mỗi ngày và tái khám đúng hẹn với bác sĩ chỉnh nha.

6. Niềng răng mất bao lâu thì tháo được?

Thời gian tháo niềng răng thường kéo dài từ 18 đến 24 tháng, tùy thuộc vào mức độ phức tạp của tình trạng răng miệng và việc có cần nhổ răng hay không.

• Trường hợp không cần nhổ răng mất khoảng 18 tháng là có thể tháo niềng, vì răng chỉ cần di chuyển nhẹ nhàng để về đúng vị trí.
• Trường hợp phải nhổ răng (thường là nhổ 4 răng số 4 để tạo khoảng trống) thì thời gian sẽ kéo dài khoảng 24 tháng. Lý do là sau khi nhổ răng, bác sĩ cần thời gian để kéo các răng còn lại lấp đầy khoảng trống, sắp thẳng hàng và điều chỉnh khớp cắn chuẩn.
• Trường hợp phức tạp hơn có răng mọc ngầm, răng khểnh nặng, hô/móm nhiều thì thời gian có thể dài hơn 24 tháng (thậm chí 30–36 tháng) vì cần thêm giai đoạn kéo răng ngầm ra, phẫu thuật lộ thân răng hoặc phối hợp chỉnh hình xương.
• Trường hợp kết hợp niềng răng và bọc răng sứ rút ngắn thời gian niềng. Nếu bạn chỉnh nha chỉ để cải thiện thẩm mỹ nhẹ như: răng hơi lệch, khoảng cách hở nhỏ và sau đó làm thêm răng sứ để hoàn thiện nhanh, thì thời gian mang niềng có thể chỉ từ vài tháng đến tối đa 12 tháng.

7. Cách rút ngắn thời gian niềng răng an toàn, hiệu quả

Cách rút ngắn thời gian niềng răng nhưng vẫn đảm bảo an toàn và hiệu quả niềng răng:

• Ăn uống hợp lý: Chú ý ăn uống và vệ sinh răng miệng để giữ gìn mắc cài  khi niềng răng. Vì khi bị bong mắc cài, răng sẽ không còn được di chuyển gây cản trở cho sự dịch chuyển của các răng còn lại. Đặc biệt, nếu mắc cài bị bong trong giai đoạn kéo răng để đóng khoảng thì sẽ khiến cho quá trình kéo răng này phải dừng lại, mất thêm thời gian chờ hơn 1-2 tháng.
• Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Thông thường do vệ sinh răng kém gây ra viêm lợi thì nha sĩ phải tháo mắc cài và dây cung để điều trị hết tình trạng lợi bị viêm, sau đó mới tục niềng răng, quá trình này làm mất thêm một khoảng thời gian đáng kể.
• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Tuân thủ và chấp hành sử dụng các khí cụ hỗ trợ thêm theo như chỉ định của bác sĩ như: đeo thun liên hàm, bắt vít niềng răng,… để tạo lực di chuyển răng nhanh hơn, giúp rút ngắn thời gian niềng.
• Tái khám đúng lịch: Tham gia tái khám và chỉnh nha định kỳ theo lịch hẹn chỉ định của nha sĩ để kiểm tra tình trạng răng, mức độ di chuyển, tăng lực siết răng và ngăn chặn kịp thời các vấn đề bệnh lý răng miệng.
• Cung cấp đủ chất dinh dưỡng: Bổ sung và duy trì chế độ dinh dưỡng có đầy đủ vitamin và khoáng chất để răng và nướu được khỏe mạnh, tránh tình trạng sụt cân trong quá trình niềng, hỗ trợ cho quá trình niềng răng diễn ra thuận lợi theo đúng thời gian chỉ định ban đầu

Tóm lại, thời gian niềng răng trung bình khoảng 1-3 năm tùy vào tình trạng răng miệng, phương pháp niềng và kỹ thuật niềng răng của bác sĩ. Nếu có vấn đề răng miệng thì bạn nên đi niềng càng sớm càng tốt vì càng lớn thì xương hàm càng cứng chắc, răng khó dịch chuyển nên thời gian niềng kéo dài. Bạn cũng cần chọn nha khoa uy tín có bác sĩ chuyên môn cao và máy móc hiện đại để rút ngắn thời gian niềng và việc niềng răng cũng đạt kết quả tốt nhất.