Mất Răng Hàm Có Sao Không? Hậu Quả Và Cách Khắc Phục

Mất răng hàm dù chỉ mất 1 răng nhưng nếu không khắc phục sớm sẽ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng như suy giảm chức năng ăn nhai, làm xô lệch các răng kế cận, tiêu xương hàm, lâu ngày còn gây hóp má, lệch mặt gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân. Do đó, bệnh nhân nên đến nha khoa để được tư vấn phương pháp trồng lại răng mới càng sớm càng tốt nhằm khôi phục ăn nhai và thẩm mỹ khuôn mặt.

1. Nguyên nhân gây mất răng hàm

Răng hàm là những răng nằm trong cùng của mỗi hàm bao gồm nhóm răng hàm nhỏ (răng số 4 và số 5), nhóm răng hàm lớn (răng số 6,7,8) đảm nhiệm vai trò ăn nhai chính và nâng đỡ cấu trúc xương hàm. Ngoại trừ răng khôn (răng số 8) thì việc mất bất kỳ răng hàm nào cũng đều gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe răng miệng toàn hàm.

Trên thực tế, mất răng toàn hàm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:

• Vệ sinh răng miệng kém khiến mảng bám và vi khuẩn tích tụ lâu ngày làm men răng suy yếu và tăng nguy cơ mất răng hàm.
• Các bệnh lý răng miệng như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu không được điều trị kịp thời dẫn đến phá hủy mô răng và xương nâng đỡ làm răng hàm suy yếu.
• Chế độ ăn uống thiếu canxi, thường xuyên tiêu thụ nhiều đường làm răng mất lớp bảo vệ nên cấu trúc bên trong yếu dần và dễ gãy rụng khi chịu lực nhai lớn.
• Thói quen xấu như nghiến răng, cắn vật cứng, dùng răng mở nắp chai gây nứt, mẻ hoặc tổn thương răng hàm.
• Chấn thương hoặc tai nạn trong sinh hoạt, lao động hay chơi thể thao tạo áp lực mạnh lên răng và xương hàm dẫn đến mất răng.
• Quá trình lão hóa tự nhiên theo thời gian khiến răng bị mòn, giảm độ chắc khỏe và dễ rụng hơn.
• Không thăm khám răng miệng định kỳ, không lấy cao răng làm bệnh lý răng nướu tiến triển âm thầm và gây mất răng.
• Một số bệnh lý toàn thân khác như bệnh tiểu đường, viêm khớp cắn hoặc ung thư khớp cắn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng làm tăng nguy cơ mất răng hàm.

2. Mất 1 răng hàm có sao không?

Răng hàm đóng vai trò quan trọng trong ăn nhai và nghiền nát thức ăn cũng như nâng đỡ cấu trúc khung hàm nên chỉ cần mất 1 răng hàm cũng gây ra nhiều hậu quả khôn lường như làm suy giảm chức năng ăn nhai, xô lệch các răng kế cận, tiêu xương hàm, tụt nướu và ảnh hưởng đến phát âm cũng như thẩm mỹ khuôn mặt.

2.1. Suy giảm chức năng ăn nhai

Mất răng hàm làm suy giảm chức năng ăn nhai vì răng hàm (đặc biệt là răng số 6,7) giữ vai trò chủ lực nghiền nát thức ăn trước khi nuốt nên khi mất răng hàm hiệu quả ăn nhai sẽ giảm do lực nhai không còn đủ mạnh và phân bố đều.

Thức ăn không được nghiền nhỏ mà đi thẳng xuống dạ dày, khiến hệ tiêu hóa phải hoạt động nhiều hơn. Về lâu dài, tình trạng này có thể gây rối loạn tiêu hóa, đau dạ dày và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, đồng thời làm người bệnh cảm thấy ăn uống khó khăn, kém ngon miệng hơn.

2.2. Ảnh hưởng đến phát âm

Mặc dù không nghiêm trọng như trường hợp mất răng cửa nhưng mất 1 răng hàm vẫn ảnh hưởng đến khả năng phát âm. Khi thiếu răng hàm, sự phối hợp giữa răng, lưỡi và luồng hơi bị thay đổi khiến một số âm cần sự hỗ trợ của răng như “s”, “th”, “f”, “v” dễ bị phát âm sai hoặc không rõ chữ, lâu dài gây bất tiện trong học tập, công việc và giao tiếp hằng ngày.

2.3. Ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt

Mặc dù mất răng hàm không dễ nhận thấy như mất răng cửa nhưng về lâu dài lại gây ảnh hưởng rõ rệt đến thẩm mỹ khuôn mặt. Răng hàm có vai trò nâng đỡ cơ má và giữ sự cân đối cho cung hàm. Khi mất răng hàm, vùng má bên mất răng có xu hướng bị hóp vào, da mặt chảy xệ, quanh miệng xuất hiện nhiều nếp nhăn khiến gương mặt trông già hơn so với tuổi thật.

Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng mất răng kéo dài có thể làm khuôn mặt mất cân đối gây lệch mặt, ảnh hưởng đến ngoại hình.

2.4. Làm xô lệch các răng kế cận

Các răng trên cung hàm luôn có sự liên kết và nâng đỡ lẫn nhau để duy trì vị trí ổn định và đảm bảo chức năng ăn nhai. Khi mất 1 răng hàm, khoảng trống trên cung hàm xuất hiện khiến các răng kế cận mất điểm tựa và dần có xu hướng nghiêng đổ, dịch chuyển vào vị trí trống. Theo thời gian, tình trạng này làm răng mọc lệch lạc và sai khớp cắn nghiêm trọng.

2.5. Gây tiêu xương hàm và tụt nướu

Mất răng hàm dẫn đến tiêu xương hàm và tụt nướu vì xương hàm tại ví trí đó không còn nhận được lực nhai kích thích nên dẫn đến suy yếu và tiêu biến dần theo thời gian. Tiêu xương hàm kéo theo tình trạng tụt nướu làm thay đổi cấu trúc khuôn mặt và gây khó khăn cho việc trồng răng sau này.

2.6. Đau khớp thái dương hàm

Mất răng hàm làm mất đi sự nâng đỡ và cân bằng lực nhai giữa hai bên hàm. Khi đó, các răng còn lại và khớp thái dương hàm phải chịu áp lực lớn hơn bình thường khiến hoạt động nhai trở nên lệch và không đồng đều. Lâu dần, tình trạng này có thể gây đau cơ hàm, đau khớp thái dương hàm, kèm theo các triệu chứng như đau đầu, nhức mỏi vai gáy, mỏi hàm khi ăn nhai hoặc nói chuyện nhiều.

2.7. Tăng nguy cơ mắc bệnh lý nha khoa

Khoảng trống tại vị trí mất răng hàm rất dễ mắc kẹt thức ăn nên tạo môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi, hình thành ổ viêm nhiễm trong khoang miệng. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, vi khuẩn có thể lan rộng sang các răng và mô nướu xung quanh làm tăng nguy cơ mắc sâu răng nặng, viêm nha chu, sưng nướu, chảy máu chân răng và nhiều bệnh lý răng miệng khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn hàm răng.

3. Phương pháp khắc phục mất 1 răng hàm hiệu quả

Để hạn chế tối đa các hậu quả do mất 1 răng hàm gây ra, người bệnh cần phục hình răng càng sớm càng tốt. Hiện nay, có hai phương pháp phục hinh răng hàm phổ biến là trồng răng implant và cầu răng sứ.

3.1. Trồng răng implant

Trồng răng Implant là phương pháp phục hình răng giả cố định hiện đại, được áp dụng để thay thế cho trường hợp mất 1 hoặc nhiều răng hàm. Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách cấy ghép trụ Implant bằng Titanium vào xương hàm để đóng vai trò như chân răng thật. Sau khi trụ Implant tích hợp vững chắc với xương, bác sĩ sẽ gắn Abutment làm khớp nối và cuối cùng phục hình mão răng sứ phía trên để tái tạo hoàn chỉnh cả chân răng và thân răng.

Ưu điểm của trồng răng Implant

• Phục hình đầy đủ cả chân răng và thân răng, mang lại độ vững chắc cao và thẩm mỹ tự nhiên gần như răng thật.
• Trụ Implant tích hợp trực tiếp với xương hàm giúp răng bám chắc, ăn nhai tốt và không lo bung rớt hay xê dịch khi nhai cắn.
• Trụ Implant được làm từ Titanium tương thích sinh học cao nên an toàn và lành tính với môi trường miệng.
• Ngăn ngừa hiệu quả tình trạng tiêu xương hàm, tụt nướu do đã thay thế được chân răng tự nhiên.
• Không cần mài răng thật, bảo tồn tối đa các răng kế cận so với phương pháp cầu răng sứ.
• Tuổi thọ cao, trung bình trên 20 năm, thậm chí có thể sử dụng gần như trọn đời nếu chăm sóc tốt.
• Dễ vệ sinh và chăm sóc như răng thật.

Nhược điểm của trồng răng Implant

• Chi phí điều trị tương đối cao so với các phương pháp phục hình răng khác.
• Không phù hợp với một số đối tượng như người mắc bệnh đái tháo đường nặng, tăng huyết áp nghiêm trọng, bệnh nhân đang hóa trị, xạ trị hoặc người có cấu trúc xương hàm không đáp ứng điều kiện cấy ghép.

3.2. Cầu răng sứ

Cầu răng sứ là phương pháp phục hình răng giả cố định nhằm thay thế 1 răng hàm hoặc nhiều răng hàm bị mất liền kề nhau. Bác sĩ sẽ tiến hành mài nhỏ hai răng thật kế cận vị trí mất răng để làm trụ, sau đó gắn dãy răng sứ liền khối lên trên bằng keo nha khoa chuyên dụng. Nhờ có các răng trụ nâng đỡ, cầu răng sứ có thể đứng vững trên cung hàm và lấp đầy khoảng trống mất răng.

Ưu điểm của cầu răng sứ

• Khôi phục khả năng ăn nhai và thẩm mỹ tốt.
• Thời gian điều trị tương đối ngắn và cho kết quả phục hình nhanh.
• Chất liệu răng sứ an toàn với cơ thể, có thể áp dụng cho người mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp hoặc không đủ điều kiện cấy ghép Implant.

Nhược điểm của cầu răng sứ

• Phải mài nhỏ hai răng thật kế cận để làm trụ cầu, gây tổn thương mô răng, khiến răng trụ yếu hơn và dễ mắc các bệnh lý răng miệng về sau.
• Không có chân răng thay thế nên không ngăn chặn được tình trạng tiêu xương hàm và tụt nướu nên lâu dài có thể làm gương mặt biến dạng.
• Tiêu xương hàm khiến các răng xung quanh dễ xô lệch vào khoảng trống, răng đối diện trồi dài xuống gây mất cân bằng khớp cắn.
• Cầu răng sứ nằm phía trên nướu, thức ăn dễ mắc vào khe hở giữa răng sứ và nướu, làm tăng nguy cơ viêm nướu, viêm nha chu nếu không vệ sinh kỹ.

4. Cách phòng ngừa mất răng hàm hiệu quả

Dưới đây là những biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc hạn chế nguy cơ mất răng hàm:

• Không dùng răng hàm để cắn, mở nắp chai hoặc nhai các vật cứng nhằm tránh làm nứt, mẻ hoặc gãy răng.
• Đeo dụng cụ bảo vệ răng khi chơi thể thao, vận động mạnh hoặc tham gia các hoạt động có nguy cơ va chạm cao để hạn chế chấn thương răng hàm.
• Bổ sung đầy đủ canxi và các khoáng chất cần thiết thông qua chế độ ăn uống hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ giúp răng và xương hàm luôn chắc khỏe.
• Duy trì thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách, đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày và sử dụng chỉ nha khoa.
• Thăm khám răng miệng định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý răng hàm.

5. Câu hỏi thường gặp

5.1. Mất răng hàm trên có sao không?

Mất răng hàm trên vẫn gây nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng tương tự như mất răng hàm dưới. Tình trạng này làm giảm khả năng ăn nhai, răng kế cận dễ xô lệch và lâu dài có thể gây tiêu xương hàm trên. Ngoài ra, mất răng hàm trên còn ảnh hưởng đến xoang hàm, khiến việc phục hình về sau phức tạp hơn nếu không điều trị sớm.

5.2. Mất răng hàm có bị lệch mặt không?

Mất răng hàm có gây lệch mặt vì khi mất răng hàm trong thời gian dài mà không trồng lại răng mới thì xương hàm tại vị trí mất răng sẽ dần tiêu biến, gây khó khăn khi ăn nhai nên người bệnh chuyển qua ăn nhai bên còn lại và làm mặt lệch dần theo thời gian.

5.3. Mất răng hàm bao lâu thì bị tiêu xương hàm?

Quá trình tiêu xương hàm thường bắt đầu sau khoảng 3–6 tháng kể từ khi mất răng hàm. Theo thời gian, mức độ tiêu xương sẽ ngày càng nghiêm trọng nếu không được phục hình kịp thời. Việc để mất răng hàm quá lâu không chỉ làm thay đổi cấu trúc khuôn mặt mà còn gây khó khăn và tốn kém hơn khi điều trị sau này.

5.4. Mất răng hàm thì phải làm sao?

Khi bị mất răng hàm, bạn nên đến nha khoa thăm khám càng sớm càng tốt. Bác sĩ sẽ chụp phim, đánh giá tình trạng xương hàm và tư vấn phương pháp trồng răng phù hợp như trồng răng Implant hoặc làm cầu răng sứ. Điều trị sớm để khôi phục chức năng ăn nhai, ngăn ngừa tiêu xương hàm và bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

Bài viết trên đã giải đáp mất 1 răng hàm có sao không, có thể thấy dù chỉ mất 1 răng hàm nhưng nếu không trồng lại răng giả sớm thì bệnh nhân có thể đối mặt với nhiều hậu quả nghiêm trọng như suy giảm chức năng ăn nhai, tiêu xương hàm và ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt. Vì vậy, ngay khi bị mất răng hàm, bạn nên chủ động thăm khám nha khoa để được tư vấn phương pháp khắc phục phù hợp như trồng răng Implant hoặc cầu răng sứ.