Vì Sao Niềng Răng Bị Lệch Mặt? Khắc Phục Thế Nào?

- Giám đốc Nha khoa I-DENT
- 10 năm tu nghiệp tại Pháp - hơn 10.000 ca Implant thành công
Niềng răng bị lệch mặt là biến chứng không mong muốn có thể xảy ra khi bác sĩ sai sót trong chẩn đoán, niềng răng sai kỹ thuật hoặc khí cụ cùng trang thiết bị được sử dụng không đạt chuẩn. Tuy nhiên tình trạng lệch mặt sau khi thực hiện chỉnh nha rất hiếm gặp và có thể khắc phục bằng cách đeo hàm duy trì sau niềng, thực hiện niềng răng lại hoặc can thiệp phẫu thuật chỉnh hình.
1. Mặt lệch là gì?
Mặt lệch là tình trạng mất đối xứng khuôn mặt, làm cho hai bên trái phải có sự khác biệt về đường nét. Thông thường, mặt của mỗi người sẽ có sự sai lệch nhẹ nhưng không làm ảnh hưởng đến tổng thể. Tuy nhiên bị lệch mặt quá nghiêm trọng sẽ ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống.
Tình trạng lệch mặt khiến cấu trúc gương mặt trở nên kém hài hòa, ảnh hưởng đến sự tự tin khi giao tiếp. Ngoài yếu tố thẩm mỹ, lệch mặt còn tác động đến chức năng ăn nhai, gây rối loạn khớp thái dương hàm, đau đầu, mỏi cổ hoặc làm giảm hiệu quả nghiền nát thức ăn, từ đó tạo gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Nếu không được điều trị, sự bất đối xứng này có thể ngày càng nghiêm trọng và làm ảnh hưởng lâu dài tới chất lượng cuộc sống.

Lệch mặt ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ
2. Niềng răng có bị lệch mặt không? Nguyên nhân là gì?
Niềng răng bị lệch mặt có thể xảy ra nhưng rất hiếm. Thông thường niềng răng sẽ điều chỉnh sai lệch của răng cùng khớp cắn, từ đó cải thiện đường nét khuôn mặt. Do vậy lệch mặt khi niềng là dấu hiệu bất thường cho thấy quá trình niềng răng xảy ra vấn đề. Nên khi thấy gương mặt trở nên mất cân đối, bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và khắc phục kịp thời.
Nguyên nhân chủ yếu gây nên biến chứng này là do bác sĩ chỉ định sai, niềng răng sai kỹ thuật hoặc thiết bị niềng, khí cụ niềng kém chất lượng. Cụ thể:
2.1 Bác sĩ chỉ định sai dẫn đến niềng răng bị lệch mặt
Niềng răng đòi hỏi bác sĩ phải phân tích toàn diện cấu trúc răng, xương hàm và khớp cắn thông qua chụp X-quang, đánh giá diện mạo mặt và xác định nguyên nhân gây lệch. Một số trường hợp lệch mặt không xuất phát từ răng mà do xương hàm phát triển không đồng đều, lệch hàm, hoặc bất cân xứng cơ mặt.
Với những ca này cần được điều trị phối hợp hoặc phẫu thuật mới có thể khắc phục vấn đề mất cân đối khuôn mặt. Tuy nhiên nếu bác sĩ không xác định đúng nguyên nhân ngay từ đầu mà chỉ định niềng răng, lực kéo chỉnh nha không thể khắc phục vấn đề, thậm chí có thể khiến sự lệch mặt vốn có trở nên rõ ràng hơn.

Bác sĩ chỉ định sai dẫn đến niềng răng bị lệch mặt
2.2 Sai sót trong kỹ thuật niềng răng
Lực kéo chỉnh răng của khí cụ phải được tính toán cẩn thận dựa trên dữ liệu răng miệng cá nhân của bệnh nhân. Chỉ cần xác định sai vị trí đặt mắc cài, siết dây cung quá mạnh hoặc quá yếu, khay niềng được thiết kế không chuẩn sẽ khiến răng dịch chuyển sai hướng.
Nếu bác sĩ dùng lực quá mạnh dễ gây hiện tượng tiêu xương ổ răng, tụt lợi, từ đó dẫn đến khuôn mặt bị lệch không mong muốn sau khi kết thúc quá trình điều trị. Ngược lại, khi lực tác động không đủ, răng có thể dịch chuyển không đều, gây ra sự bất thường trong việc điều chỉnh vị trí răng. Điều này có thể dẫn đến lệch hàm và ảnh hưởng không tốt đến đường nét khuôn mặt.

Sai sót trong kỹ thuật niềng răng
2.3 Thiết bị và khí cụ kém chất lượng
Trang thiết bị nha khoa ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác của phác đồ điều trị. Nếu thiết bị chụp phim lỗi, dữ liệu có thể sai lệch, dẫn đến kế hoạch điều trị sai ngay từ đầu. Bên cạnh đó, mắc cài, dây cung hoặc khay niềng kém chất lượng dễ bị biến dạng trong quá trình đeo, tạo lực sai, khiến răng không dịch chuyển đúng hướng, lâu dần dẫn đến lệch mặt, lệch hàm.
3. Cách khắc phục tình trạng niềng răng bị lệch mặt
Tình trạng lệch mặt, lệch hàm khi kết thúc niềng răng có thể được khắc phục bằng 3 cách là dùng hàm duy trì sau niềng răng, thực hiện niềng răng lại và phẫu thuật chỉnh hàm.
3.1 Sử dụng hàm duy trì
Trường hợp bị lệch mặt, lệch hàm nhẹ xảy ra do răng chưa ổn định hoặc do mô mềm chưa thích nghi sau tháo niềng, bác sĩ sẽ chỉ định đeo hàm duy trì. Hàm duy trì giúp giữ răng ở vị trí mới, hạn chế sự xê dịch không mong muốn và góp phần cải thiện dần cấu trúc khuôn mặt. Dần dần, tình trạng mặt lệch sẽ được cải thiện sau vài tháng.

Hàm duy trì cải thiện lệch mặt
3.2 Niềng răng lần 2
Nếu nguyên nhân gây lệch mặt là do chỉnh nha sai kỹ thuật, bác sĩ thường đề xuất bệnh nhân niềng răng lần hai để khắc phục. Trong quá trình điều trị lại, bác sĩ sẽ thực hiện kiểm soát nghiêm ngặt hơn để giảm thiểu biến chứng không mong muốn. Nhằm đảm bảo sự hiệu quả tối đa, bệnh nhân sẽ trải qua quá trình thăm khám kỹ lưỡng để tạo ra một phác đồ điều trị chuyên biệt và phù hợp nhất.
Niềng răng lần 2 thường có thời gian ngắn hơn so với lần đầu, nhưng đòi hỏi bác sĩ phải có chuyên môn cao để kiểm soát lực kéo và cải thiện đồng thời cả răng và đường nét khuôn mặt.

Niềng răng lần 2 có thể khắc phục vấn đề lệch mặt, lệch hàm
3.3 Phẫu thuật chỉnh hàm
Đối với tình trạng lệch mặt, lệch hàm nặng xuất phát từ xương hàm, phẫu thuật chỉnh hàm là giải pháp duy nhất mang lại sự cân đối. Phẫu thuật sẽ tác động trực tiếp vào xương hàm để đưa xương về đúng vị trí, điều chỉnh sự mất cân đối của mặt. Đây là phương pháp mang lại hiệu quả cao nhưng đi kèm rủi ro nhất định, vì vậy cần được thực hiện tại các bệnh viện chuyên khoa uy tín, có đội ngũ bác sĩ chuyên sâu.
4. Cách phòng ngừa biến chứng niềng răng bị lệch mặt
Lệch mặt sau khi niềng răng hoàn toàn có thể phòng ngừa từ đầu nhờ những biện pháp như sau:
- Chọn địa chỉ niềng răng uy tín: Lựa chọn một cơ sở nha khoa uy tín với đội ngũ bác sĩ có kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại yếu tố then chốt. Niềng răng là quá trình tác động trực tiếp đến răng và xương hàm, nên bất kỳ sai sót nhỏ nào cũng có thể dẫn đến lệch mặt.
- Chăm sóc răng miệng và tuân thủ lịch trình: Trong quá trình niềng răng, hãy tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về cách chăm sóc răng miệng và chế độ ăn uống phù hợp. Điều này giúp giảm nguy cơ tác động mạnh đến răng và thiết bị niềng răng.
- Tránh hoạt động mạnh: Hạn chế các hoạt động mạnh có thể gây chấn thương cho răng và hàm, đặc biệt trong giai đoạn niềng răng.
- Thăm khám định kỳ và điều chỉnh kịp thời: cần tuân thủ lịch hẹn tái khám, theo dõi sát sao các thay đổi của gương mặt và tình trạng răng. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường như răng dịch chuyển không đều, mặt hơi nghiêng, khớp cắn cộm, cần báo ngay cho bác sĩ để điều chỉnh kịp thời. Không tự điều chỉnh hoặc siết niềng tại nhà vì có thể gây lệch mặt sau niềng.

Cần lựa chọn nha khoa uy tín để tránh tình trạng lệch mặt, lệch hàm khi niềng
Niềng răng bị lệch mặt là biến chứng hiếm gặp nhưng hoàn toàn có thể xảy ra nếu quy trình điều trị không được thực hiện đúng chuẩn. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, hãy đến ngay nha khoa để được bác sĩ thăm khám. Cần lựa chọn bác sĩ giỏi, cơ sở uy tín, khí cụ chất lượng và tuân thủ đúng chỉ dẫn để ngăn chặn lệch hàm, lệch mặt. Nếu bạn cần tư vấn thêm về niềng răng, hãy liên hệ nha khoa I-Dent để được các chuyên gia tư vấn miễn phí.
CHUYÊN SÂU IMPLANT DÀNH CHO NGƯỜI VIỆT
- Cơ sở 1:19V Nguyễn Hữu Cảnh, P.19, Q.Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh
- Cơ sở 2:193A-195 Hùng Vương, P.9, Quận 5, TP.Hồ Chí Minh
- Cơ sở 3:83 Đường số 3 Khu dân cư Cityland, P.10, Q.Gò Vấp, TP.Hồ Chí Minh