Chân răng là gì? Cấu tạo và chức năng chính

Cấu tạo chiếc răng gồm thân răng và chân răng. Chân răng là phần nằm dưới nướu bao bọc bởi các dây chằng nha chu và cắm chặt vào xương hàm. Nhờ đó, răng được giữ ổn định trên cung hàm và chịu được lực nhai. Cùng nha khoa I-Dent tìm hiểu thêm về chân răng trong bài viết sau.

1. Chân răng là gì?

Chân răng là phần nằm dưới nướu, nối liền với lợi và chìa ra khỏi nướu. Khác với thân răng, chân răng thường dài hơn và không thể nhìn thấy bằng mắt thường do chúng cắm sâu trong xương ổ răng của răng hàm. Số lượng chân răng ở mỗi răng sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại răng và vị trí của chúng trên cung hàm.

1.1. Răng vĩnh viễn

• Các răng có một chân răng: Răng cửa, răng nanh, răng hàm nhỏ ở hàm dưới, răng hàm nhỏ thứ hai ở hàm trên.
• Các răng có hai chân răng: Răng hàm nhỏ thứ nhất hàm trên (có một chân ngoài và một chân trong), răng hàm lớn ở hàm dưới (có một chân xa và một chân gần).
• Các răng có ba chân răng: Răng hàm lớn thứ nhất và thứ hai ở hàm trên (có hai chân ngoài và một chân trong).
• Răng khôn (răng số 8) thường có số chân răng bất thường, dao động từ 1 đến 4 chân.

1.2. Răng sữa

• Các răng có một chân: Răng cửa và răng nanh.
• Các răng có hai chân: Răng hàm dưới, gồm một chân gần và một chân xa.
• Các răng có ba chân: Răng hàm trên, gồm hai chân ngoài và một chân trong.

Chân răng sữa thường không chắc chắn bằng chân răng vĩnh viễn do chân răng sữa thường dài và mảnh, dễ lung lay và dễ bị gãy khi nhổ răng.

2. Cấu tạo của chân răng

Chân răng gồm 3 phần chính:

• Xi-măng gốc răng: Là một lớp mô cứng bao phủ bề mặt ngoài của chân răng, có nguồn gốc từ trung bì. Xi-măng gốc răng đóng vai trò như một điểm bám cho dây chằng nha chu, giúp kết nối răng với xương ổ răng. Xi-măng gốc răng gồm 2 loại: xi-măng gốc răng không có tế bào (phân bổ chủ yếu ở vùng cổ răng và nửa chân răng phía trên) và xi-măng gốc răng có tế bào (tập trung ở vùng ở vùng quanh chóp gốc, nửa chân răng phía dưới và các khu vực chia nhánh 2, chia 3 của răng nhiều chân).
• Ngà răng: Là lớp cứng và dày nằm bên trong xi-măng gốc răng, được bao phủ hoàn toàn bởi men răng ở thân răng. Ngà răng chứa các ống ngà nhỏ, có các sợi thần kinh và mạch máu chạy qua, khiến nó trở nên nhạy cảm với các kích thích bên ngoài như nhiệt độ (thức ăn nóng, lạnh) hoặc tác động cơ học. Nếu ngà răng không được bảo vệ sẽ dễ bị lộ ra ngoài dẫn đến bị tổn thương và các vấn đề như ê buốt răng hoặc sâu răng.
• Tủy răng: Là phần mô mềm nằm ở trung tâm của răng, bao gồm buồng tủy (nằm ở thân răng) và ống tủy (nằm ở chân răng). Tủy răng chứa các mạch máu, dây thần kinh và mô liên kết, đảm nhận chức năng nuôi dưỡng và dẫn truyền cảm giác cho răng. Khi tủy răng bị viêm nhiễm do sâu răng tiến triển hoặc chấn thương, nó có thể gây ra những cơn đau nhức dữ dội. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan rộng, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm mô tế bào, áp xe răng hoặc viêm xương hàm.

3. Chân răng có chức năng gì?

• Tạo nên cấu trúc tổng thể của răng

Chân răng được bao quanh bởi các dây chằng nha chu, một hệ thống mô liên kết đặc biệt giúp kết nối chân răng với xương ổ răng. Nhờ cấu trúc này, răng được giữ cố định, đứng vững, tránh tình trạng lung lay hoặc lệch lạc.

• Cung cấp dinh dưỡng cho tủy răng

Chân răng có vai trò quan trọng trong nuôi dưỡng răng thông qua hệ thống mạch máu và thần kinh đi vào từ chóp chân răng (apex).

• Truyền lực trong việc ăn nhai

Khi ăn nhai, áp lực từ bề mặt răng được truyền xuống chân răng và phân tán đều lên xương hàm. Cơ chế này giúp giảm thiểu nguy cơ tổn thương răng và xương hàm do lực tập trung quá mức tại một điểm.

• Tạo điểm tiếp xúc

Chân răng tạo điểm tiếp xúc giữa các răng, giúp quá trình nhai thức ăn diễn ra hiệu quả hơn. Đồng thời, nó cũng ảnh hưởng đến khả năng phát âm rõ ràng và chính xác. Một hệ thống chân răng khỏe mạnh góp phần ổn định hàm, ngăn ngừa tình trạng sụp miệng hoặc đau nhức do sai khớp cắn.

• Tạo tính thẩm mỹ

Một hàng chân răng thẳng hàng, khỏe mạnh giúp nụ cười trở nên rạng rỡ, đồng thời tạo sự hài hòa cho khuôn mặt. Ngược lại, chân răng yếu hoặc bị tổn thương có thể dẫn đến tình trạng tụt nướu, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự tự tin.

• Hỗ trợ bảo vệ niêm mạc miệng

Trong quá trình ăn nhai, chân răng giúp phân phối lực đều trên bề mặt răng, giảm thiểu va đập mạnh lên niêm mạc. Điều này giúp ngăn ngừa các vấn đề như viêm nhiễm, loét miệng hoặc tổn thương mô mềm.

4. Chân răng thường gặp bệnh lý răng miệng gì?

Viêm chân răng là một trong những bệnh lý phổ biến nhất liên quan đến chân răng, là một trong những biến chứng của nhiễm trùng răng miệng. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do vệ sinh răng miệng kém, gây ảnh hưởng trực tiếp đến nướu và các mô xung quanh răng.

Khi bị viêm chân răng, người bệnh có thể nhận biết qua các triệu chứng sau:

• Nướu đổi màu: Chuyển sang màu đỏ thẫm hoặc tím sẫm do viêm nhiễm.
• Đau nhức: Cảm giác đau nhức ở vùng chân răng, đặc biệt khi ăn nhai hoặc chạm vào.
• Hơi thở có mùi hôi: Do vi khuẩn tích tụ trong khoang miệng.
• Chảy máu chân răng: Xuất hiện khi đánh răng hoặc tự phát.
• Triệu chứng toàn thân: Trường hợp nặng có thể kèm theo sốt, mệt mỏi hoặc đau nhức cơ khớp.

Nếu viêm chân răng không được điều trị đúng cách, bệnh có thể tiến triển nặng, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tụt nướu, viêm nha chu, mất răng, ảnh hưởng chức năng ăn nhai hoặc biến chứng lên vùng xoang hàm, mặt, thậm chí gây nhiễm trùng huyết và đe dọa tính mạng.

5. Lưu ý chăm sóc răng miệng thế nào để chân răng khỏe?

Để chân răng khỏe mạnh thì cần chăm sóc răng miệng toàn diện:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Đánh răng 2 lần/ngày với bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa fluoride, mỗi lần từ 2-3 phút. Chải kỹ các bề mặt răng, bao gồm cả vùng tiếp giáp giữa răng và nướu để loại bỏ mảng bám.
• Sử dụng chỉ nha khoa: Dùng chỉ nha khoa hàng ngày để làm sạch kẽ răng, nơi bàn chải không thể tiếp cận, giúp ngăn ngừa viêm nướu và sâu răng.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường và tinh bột, tránh ăn đồ quá cứng hoặc dai để không tác động lực mạnh gây tổn thương đến men răng và chân răng. Không nên ăn đồ nóng và lạnh liên tiếp để tránh gây nứt men răng hoặc kích ứng tủy răng.
• Thăm khám nha khoa định kỳ: Đến các phòng khám nha khoa uy tín 6 tháng/lần để kiểm tra, phát hiện sớm các vấn đề bệnh lý răng miệng và điều trị kịp thời.

6. Câu hỏi thường gặp?

6.1. Chân răng hàm là gì?

Chân răng hàm là chân răng của các răng hàm có số lượng chân nhiều, cấu trúc phức tạp, chức năng và hình dạng khác với chân răng các răng còn lại. Răng hàm dưới thường có 2 chân và răng hàm trên thường có 3 chân nhiều hơn các răng khác nhằm giúp răng hàm chịu được lực ăn nhai mạnh hơn và bám chắc vào xương hàm.

Hình dạng chân răng hàm cũng phức tạp hơn các chân răng khác. Chân răng hàm thường cong, phân nhánh phức tạp, đặc biệt ở răng cối lớn. Ống tủy trong chân răng hàm cũng nhiều hơn. Chân răng hàm có chức năng quan trọng trong việc đảm bảo răng hàm ăn nhai tốt. Vì lực nhai tập trung lớn trên răng hàm nên chân răng hàm phải vững chắc, nhiều chân để phân tán áp lực.

6.2. Mất chân răng hàm phải làm sao?

Mất chân răng hàm cần được khắc phục sớm để tránh hậu quả như tiêu xương hàm, xô lệch răng hoặc ảnh hưởng đến chức năng nhai. Các phương pháp trồng răng phổ biến hiện nay: cấy ghép implant, cầu răng sứ hoặc hàm giả tháo lắp.

6.3. Tiêu chân răng là gì?

Tiêu chân răng là hiện tượng xương ổ răng và xương quanh chân răng bị suy giảm về chiều cao, độ dày, mật độ, số lượng và thể tích. Đây là một bệnh lý thường xảy ra sau khi mất răng hoặc do các bệnh lý nha chu như viêm nha chu.

Như vậy bài viết đã đưa ra đầy đủ các thông tin về chân răng. Chân răng đóng vai trò quan trọng trong việc cố định răng và nuôi dưỡng răng. Đặc biệt chân răng hàm có vài trò quan trọng giúp răng hàm đảm bảo chức năng ăn nhai tốt. Để ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến chân răng. Bạn nên có chế độ chăm sóc răng miệng toàn diện và thăm khám định kỳ tại các nha khoa uy tín.