Lưu Ý Chăm Sóc Sau Khi Tháo Niềng Răng

Sau khi niềng răng bạn cần lưu ý cách vệ sinh răng miệng đúng cách, nên ăn các thực phẩm mềm, dễ nhai. Bên cạnh đó, bạn cần phải đeo hàm duy trì theo đúng chỉ định của bác sĩ để giữ răng ổn định, tránh tình trạng răng xê dịch và chạy lại vị trí cũ và tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để duy trì kết quả chỉnh nha lâu dài.

1. Cách vệ sinh và chăm sóc răng miệng sau khi niềng răng xong

1.1 Chọn bàn chải và kem đánh răng

Bạn nên dùng bàn chải lông mềm, đầu nhỏ và thuôn gọn để dễ len lỏi vào các răng trong cùng cũng như các kẽ hẹp. Đối với những người đang đeo hàm duy trì cố định có thể dùng bàn chải điện hoặc bàn chải chuyên dụng cho người niềng răng để loại bỏ mảng bám hiệu quả hơn nhờ cơ chế rung hoặc xoay tự động giảm bớt áp lực khi chải và hạn chế tổn thương lợi. Ngoài ra, bạn nên thay bàn chải định kỳ khoảng 2–3 tháng/lần hoặc sớm hơn nếu lông bàn chải bị xơ ra.

Các chuyên gia khuyến khích dùng kem đánh răng chứa fluoride vì đây là thành phần giúp tái khoáng men răng, tăng cường độ cứng và giảm nguy cơ sâu răng sau quá trình chỉnh nha. Đối với những người thường xuyên bị ê buốt răng sau khi tháo niềng có thể chọn loại kem đánh răng chuyên dụng dành cho răng nhạy cảm chứa kali nitrat hoặc strontium chloride để làm dịu dây thần kinh trong ngà răng.

Chăm sóc răng sau niềng ngăn sâu răng, viêm nướu và duy trì kết quả lâu dài.

1.2 Lưu ý cách chải răng

Để đảm bảo vệ sinh răng miệng sạch sẽ sau khi niềng răng, nên chải theo chuyển động tròn nhỏ hoặc đặt bàn chải nghiêng 45 độ so với viền nướu rồi kéo nhẹ từ trên xuống dưới. Cách này sẽ giúp bạn làm sạch mảng bám tốt nhất giúp bảo vệ được răng và nướu không bị tổn thương. Tránh chải răng theo chiều ngang vì dễ gây mòn cổ răng và tổn thương nướu.

Nếu bạn đang gắn hàm duy trì cố định thì sẽ cần dành nhiều thời gian hơn cho việc chải ở mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai. Đặc biệt, chải kỹ vùng quanh dây cố định và mắc cài vì đây là nơi dễ bám thức ăn. Bên cạnh đó, bổ sung bước chải lưỡi vì theo thống kê khoảng 70% vi khuẩn trong khoang miệng tích tụ ở lưỡi, do đó làm sạch lưỡi sẽ giảm mùi hôi miệng và mang lại cảm giác hơi thở dễ chịu hơn.

1.3 Dùng bàn chải kẽ, chỉ nha khoa và tăm nước để làm sạch kẽ răng

Khi niềng răng việc sử dụng các công cụ làm sạch răng cần được lưu ý, ưu tiên sử dụng các dụng cụ làm vệ sinh chuyên dụng dành riêng cho răng niềng như chải kẽ, chỉ nha khoa và tăm nước. Bàn chải kẽ có thiết kế đặc biệt là một thanh thép cuốn với các sợi lông mềm chữ L hoặc I cho khả năng làm sạch tối đa các mảng bám và thức ăn còn sót ở kẽ răng hơn so với bàn chải thông thường.

Chỉ nha khoa rất cần thiết cho người niềng răng vì sợi chỉ cáo cấu tạo mảnh, mềm và dẻo dai có thể luồn lách vào những vị trí nhỏ nhất, giúp loại bỏ vụn thức ăn và mảng bám mà bàn chải không làm sạch được, hỗ trợ ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây sâu răng, viêm nướu, và hôi miệng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn tăm nước để thao tác nhanh và thuận tiện hơn. Dòng nước áp lực vừa đủ có thể len lỏi vào các khoảng hẹp để loại bỏ mảnh vụn thức ăn và vi khuẩn mà không gây ê buốt răng. Đây cũng là giải pháp được nhiều bác sĩ khuyến khích sử dụng cho bệnh nhân mới tháo niềng vì làm sạch kẽ răng bằng tăm nước sẽ hạn chế tình trạng viêm nướu và hình thành cao răng.

Kết hợp dùng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng hiệu quả.

1.4 Dùng nước súc miệng chứa fluoride

Bên cạnh việc chải răng và làm sạch kẽ răng, bạn cũng nên sử dụng thêm nước súc miệng chứa fluoride để tăng cường khả năng tái khoáng giúp răng chắc khỏe và giảm nguy cơ sâu răng. Fluoride còn có tác dụng làm dịu tình trạng ê buốt và hỗ trợ phòng ngừa các đốm trắng trên răng.

Bạn có thể súc miệng 1–2 lần/ngày sau khi ăn và sau khi chải răng vào buổi tối. Với người có nướu nhạy cảm nên chọn loại nước súc miệng có nồng độ fluoride vừa phải và không chứa cồn để tránh cảm giác rát bỏng. Khi sử dụng, bạn ngậm một lượng vừa đủ rồi súc kỹ trong 30–60 giây sau đó nhổ bỏ và hạn chế ăn uống ngay sau đó để fluoride phát huy tối đa tác dụng.

Dùng nước súc miệng fluoride để răng chắc khỏe và giảm ê buốt sau niềng.

1.5 Tái khám định kỳ theo lịch trình của bác sĩ

Sau khi tháo niềng bạn nên tái khám định kỳ theo lịch để bác sĩ kiểm tra sự ổn định của răng, tình trạng hàm duy trì cũng như phát hiện sớm các vấn đề có thể phát sinh như lệch khớp cắn, mòn răng hay viêm nướu. Với những trường hợp đang sử dụng hàm duy trì cố định, tái khám định kỳ còn giúp bác sĩ phát hiện các tình trạng bong, sút dây hoặc tích tụ mảng bám quanh khí cụ để xử lý sớm.

Trong 6 tháng đầu tiên sau khi tháo niềng bạn nên tái khám khoảng 1–2 tháng/lần để bác sĩ theo dõi sát sao. Sau giai đoạn này, lịch tái khám có thể giãn ra 3–6 tháng/lần tùy theo tình trạng răng miệng. Duy trì thói quen tái khám đúng lịch sẽ giúp bạn giữ kết quả chỉnh nha lâu dài và phòng ngừa các bệnh lý răng miệng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe toàn hàm.

3. Chế độ ăn uống sau khi niềng răng

Trong giai đoạn này răng và nướu vẫn còn nhạy cảm nên dễ chịu tác động bởi lực nhai, vì vậy bạn cần điều chỉnh thói quen ăn uống để bảo vệ men răng và duy trì kết quả chỉnh nha.

• Tránh các loại thực phẩm quá cứng, dai hoặc dính như kẹo cứng, kẹo caramen, kẹo cao su, các loại hạt khô hay khoai tây chiên,… vì chúng dễ làm răng đau, bong hàm duy trì hoặc tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây sâu răng.
• Hạn chế đồ ăn nhiều đường và thức uống có gas, nước ngọt đóng chai hay rượu bia vì chúng làm mòn men răng, tăng nguy cơ sâu răng và ảnh hưởng đến độ bền của kết quả niềng.
• Chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày thay vì ăn lượng lớn cùng lúc vì như vậy sẽ giảm lực tác động lên răng và hạn chế cảm giác ê buốt.
• Uống đủ nước mỗi ngày để giữ ẩm khoang miệng, hỗ trợ làm sạch cặn thức ăn còn sót lại và giảm nguy cơ hình thành mảng bám.
• Cần lưu ý đến thời gian ăn, đặc biệt không nên ăn bất kỳ thực phẩm có chứa nhiều đường trước giờ đi ngủ mà không vệ sinh lại răng.
• Bổ sung nhiều dưỡng chất cần thiết để giúp răng chắc khoẻ như canxi, vitamin, khoáng chất
• Uống đủ nước khi niềng răng giúp giữ ẩm khoang miệng bằng cách tăng tiết nước bọt, giảm khô miệng, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển và hạn chế sâu răng.
• Không hút thuốc, uống rượu bia làm tổn thương nướu, gây hại cho răng miệng.

Các loại thực phẩm nên kiêng ăn sau khi niềng răng.

4. Đeo hàm duy trì sau khi tháo niềng

Việc đeo hàm duy trì sau khi tháo niềng là bắt buộc và rất cần thiết để giữ răng ở vị trí mới, ngăn chúng xô lệch trở lại. Vì sau khi tháo niềng, các mô nướu, dây chằng và xương hàm cần thời gian để ổn định cấu trúc sau thời gian chịu lực lớn từ quá trình niềng răng. Việc sử dụng hàm duy trì giúp cố định răng ở vị trí mới trong giai đoạn này, đảm bảo kết quả điều trị lâu dài.

Để đảm bảo kết quả niềng răng sau khi vừa tháo niềng và tránh phát sinh những vấn đề phát sinh ngoài ý muốn bạn cần lưu ý các vấn đề về đeo hàm duy trì sau đây:

• Tuân thủ thời gian đeo hàm duy trì mà bác sĩ đã chỉ định ban đầu thường là 12-24 giờ/ngày trong 6-12 tháng đầu tiên và giảm dần, chỉ còn đeo vào ban đêm, rồi thưa dần theo chỉ định của bác sĩ.
• Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ hàm duy trì bằng cách sử dụng nước lạnh để rửa bỏ cặn bẩn hay vụn thức ăn bằng bàn chải đánh răng lông mềm.
• Tháo hàm duy trì khi ăn hoặc tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Cần bảo quản hàm suy trì trong hộp đựng chuyên dụng để tránh bị vỡ hoặc mất. Lưu ý rằng không nên tháo hàm duy trì quá 12 tiếng trong giai đoạn 6 tháng đầu tiên sau khi vừa tháo niềng để tránh răng di chuyển lệch về vị trí cũ.
• Mặc dù đã kết thúc quá trình niềng răng nhưng vẫn cần phải tham gia đầy đủ lịch tái khám theo phác đồ điều trị của bác sĩ để đảm bảo đúng hiệu quả tối đa việc đeo hàm duy trì và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh trong quá trình đeo.
• Có hai loại hàm duy trì được sử dụng phổ biến là hàm cố định và hàm tháo lắp. Trong đó hàm tháo lắp được ưa chuộng sử dụng hơn nhờ đảm bảo tính thẫm mĩ và khả năng tháo lắp linh hoạt.

Đeo hàm duy trì để tránh răng di chuyển về vị trí cũ

Tóm lại, sau khi niềng răng bạn nên đeo hàm duy trì theo hướng dẫn của bác sĩ, vệ sinh răng miệng khoa học, kết hợp cùng chế độ ăn uống hợp lý và tái khám định kỳ theo lịch của bác sĩ để duy trì kết quả chỉnh nha lâu dài. Nếu chăm sóc đúng cách bạn sẽ giữ được hàm răng đều đẹp, chắc khỏe, đồng thời hạn chế các nguy cơ xô lệch răng hay các bệnh lý về răng miệng.