
Niềng Răng Thay Đổi Như Thế Nào? Có Làm Thay Đổi Xương Hàm?

- Giám đốc Nha khoa I-DENT
- 10 năm tu nghiệp tại Pháp - hơn 10.000 ca Implant thành công
Niềng răng làm thay đổi xương hàm cùng đường nét khuôn mặt theo hướng tích cực hơn bằng cách tác động lực để điều chỉnh vị trí của răng và hai hàm. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với các trường hợp răng bị móm, hô, khấp khểnh, thưa hoặc sai khớp cắn do sai lệch răng.
1. Niềng răng có làm thay đổi khuôn mặt không?
Niềng răng có thể làm thay đổi đáng kể đường nét khuôn mặt của bệnh nhân thông qua việc sắp xếp vị trí của các răng và điều chỉnh sự tương quan của khớp cắn. Khi các khí cụ như mắc cài, dây cung, khay niềng trong suốt tác động lực lên răng, răng sẽ dịch chuyển dần, phần xương hàm bao bọc xung quanh chân răng cũng chịu sự tác động và thay đổi theo. Khi răng về đúng vị trí chuẩn, xương hàm cũng sẽ được điều chỉnh, dẫn đến thay đổi đường nét khuôn mặt.
Nếu răng hàm trên hoặc dưới của bạn mọc chìa ra quá mức so với cung hàm, niềng răng sẽ đưa nhóm răng đó lùi về mặt lưỡi, khắc phục tình trạng hô, móm răng. Hoặc khi bạn bị răng mọc thưa, mất răng, khí cụ chỉnh nha thu hẹp kẽ hở giữa các răng để bạn tự tin nói, cười. Ngoài ra, những bệnh nhân bị lệch mặt, lệch hàm do răng, tác dụng của niềng răng sẽ giúp khuôn mặt cân đối và hài hòa hơn.
Sự thay đổi này sẽ được thể hiện rõ ràng hơn ở trẻ nhỏ vì xương hàm của trẻ chưa phát triển toàn diện nên tác động từ các khí cụ chỉnh nha sẽ mang tới nhiều thay đổi hơn. Người lớn niềng răng vẫn có thể điều chỉnh gương mặt nhưng cần nhiều thời gian hơn
Cụ thể, niềng răng thay đổi khuôn mặt bằng cách:
1.1 Điều chỉnh khớp cắn sai lệch
Những người bị lệch khớp cắn thường bị lệch mặt do lực nhai phân bổ không đồng đều trong thời gian dài. Niềng răng sẽ nắn chỉnh các răng về vị trí chuẩn để cân đối khớp cắn. Từ đó, bệnh nhân không phải sử dụng quá nhiều lực để nghiền nát thức ăn, phần xương hàm sẽ trở nên thon gọn và tình trạng lệch mặt sẽ được cải thiện.
1.2 Điều trị tình trạng móm do răng
Móm răng làm cho cằm bị đưa ra phía ngoài, làm tổng thể khuôn mặt to ra, thô cứng và trông như bị lõm. Niềng răng sẽ kéo lùi phần răng mọc chìa về hướng mặt lưỡi, giúp đường nối trán – mũi – môi cân đối, mũi trông cao hơn và cằm trông thanh thoát hơn.

Niềng răng móm giúp cải thiện đường nét khuôn mặt
1.3 Cải thiện tình trạng cắn sâu
Răng hàm trên mọc chìa ra phía trước nhiều sẽ gây tình trạng cắn sâu. Nếu không kịp thời điều trị, răng sẽ bị vẩu nặng đến mức bệnh nhân không thể khép môi một cách bình thường, cằm lùi về phía sau, gương mặt lồi ra và xương gò má bị đưa lên cao. Niềng răng có thể khắc phục hết những khuyết điểm này, mang đến cho bạn hàm răng cân đối cùng đường nét gương mặt hài hòa.
1.4 Khắc phục khớp cắn hở
Khớp cắn hở là tình trạng răng 2 hàm không thể chạm vào nhau ngay cả khi cắn chặt. Người bị khớp cắn hở thường có khuôn mặt như bị vẩu, khiếm khuyết trên răng cùng phần lưỡi dễ bị lộ rõ, hình dáng khuôn miệng khi nói cười cũng không được đẹp. Khi can thiệp niềng răng, phần hở sẽ được đóng lại, tương quan giữa 2 hàm được cải thiện, đường nét khuôn mặt được thay đổi theo chiều hướng tích cực.
1.5 Điều trị khớp cắn chéo
Khớp cắn chéo lâu ngày có thể gây lệch cằm và méo mặt. Ngoài ra, răng mọc chìa ra cụp vào không theo nguyên tắc khiến bệnh nhân đặt lưỡi sai vị trí và khó khép miệng. Do đó, các khí cụ niềng răng sẽ sắp xếp lại phương, hướng mọc của các răng, đem lại hiệu quả thẩm mỹ cho cả hàm răng và tổng thể khuôn mặt.
1.6 Cải thiện mặt lệch, không đối xứng
Vị trí mọc của các răng và sự tương quan giữa 2 hàm có ảnh hưởng rất nhiều đến khuôn mặt. Nếu răng mọc sai lệch, răng thưa, mất răng hoặc sai khớp cắn sẽ làm nửa dưới khuôn mặt lệch so với nửa trên, đồng thời đường giữa khuôn mặt bị méo. Khi thực hiện niềng răng, bác sĩ sẽ cân chỉnh lại vị trí của răng cùng khớp cắn sao cho lúc kết thúc điều trị, đường giữa giữa răng hàm trên và răng hàm dưới trùng khớp với đường giữa khuôn mặt, giúp 2 nửa khuôn mặt đối xứng hơn.

Mặt lệch được cải thiện sau khi niềng răng
1.7 Thay đổi tích cực phần gò má
Răng mọc khấp khểnh, khớp cắn sâu hoặc khớp cắn ngược đều làm cho gò má trở nên thiếu tự nhiên. Khi dịch chuyển răng và khớp cắn về vị trí phù hợp, phần má sẽ cân đối hơn.
Ngoài ra khi bị mất răng lâu ngày, đặc biệt là nhóm răng hàm phía trên sẽ làm phá vỡ cấu trúc nâng đỡ cơ má khiến cho má hóp lại, xương gò má nhô cao, làm khuôn mặt trông già hơn. Khí cụ chỉnh nha có thể đóng khoảng trống bằng cách niềng kéo răng hàm để phần má được nâng lên, trông căng, đầy và có sức sống hơn.
1.8 Cải thiện xương hàm và đường viền hàm
Niềng răng điều trị hô, móm hoặc mất răng hàm dưới cũng giúp cải thiện xương hàm và đường viền hàm, từ đó cải thiện tổng thể diện mạo khuôn mặt. Khi răng và khớp cắn được đưa về đúng vị trí, xương hàm sẽ phát triển hoặc tái định vị theo hướng cân đối hơn, giúp đường viền hàm rõ ràng, hài hòa và tạo nên sự thay đổi tích cực cho toàn bộ khuôn mặt.
1.9 Giúp đường nét khuôn mặt hài hòa hơn
Đường nét khuôn mặt bị ảnh hưởng nhiều bởi vị trí mọc răng, sự sắp xếp của các răng trên cung hàm, tình trạng khớp cắn và mật độ xương bao quanh răng. Nếu các răng được điều chỉnh ngay ngắn, thẳng hàng, phần khớp cắn ăn khớp thì đường nét khuôn mặt sẽ được cải thiện một cách tự nhiên mà không cần can thiệp thẩm mỹ.

Niềng răng giúp đường nét gương mặt trở nên hài hòa hơn
2. Niềng răng có thay đổi xương hàm không?
Niềng răng không chỉ giúp sắp xếp các răng đều đặn mà còn gián tiếp tác động đến đường viền hàm và sự cân bằng của cơ mặt. Quá trình dịch chuyển răng trong niềng răng làm thay đổi lực tác động lên xương ổ răng và cơ hàm, từ đó hình thành sự hài hòa hơn ở đường viền hàm. Những thay đổi này sẽ được thể hiện rõ hơn khi răng được đưa về vị trí chuẩn và khớp cắn được cân chỉnh hợp lý, đồng thời góp phần cải thiện khuôn mặt tổng thể.
2.1 Niềng răng thay đổi đường viền hàm
Quá trình niềng răng có thể làm thay đổi đường viền hàm, nhưng sự thay đổi này diễn ra theo cơ chế gián tiếp và tự nhiên. Những tác động lên răng và sự cân bằng của cơ hàm trong quá trình chỉnh nha chính là yếu tố định hình nên sự thay đổi đó.
Thay đổi vị trí của răng
Khí cụ niềng răng tác động lực lên răng giúp răng dịch chuyển từ từ về vị trí được xác định sẵn. Trong quá trình răng di chuyển, cấu trúc xương ổ răng sẽ tiêu biến một phần nhỏ để tạo khoảng và thích ứng với sự thay đổi. Tuy nhiên sau một khoảng thời gian, phần xương này sẽ được tái tạo lại nhằm ổn định răng ở vị trí mới. Do đó đường viền hàm cũng dần thay đổi và trở nên hài hòa hơn.
Điều chỉnh sự cân bằng giữa cơ mặt và răng
Bên cạnh răng, cơ cũng tác động đến hình dáng đường viền hàm. Khi bệnh nhân bị sai lệch khớp cắn, lực nhai không được phân bố đồng đều nên gây áp lực lên cơ hàm, khiến cơ bị kéo căng và phần hàm phải làm việc quá mức. Thực hiện niềng răng để điều chỉnh sự đồng đều của các răng sẽ giúp giảm áp lực lên cơ hàm, khắc phục tình trạng đường viền hàm bị to do cơ làm việc quá mức.
Dễ thấy, niềng răng thực hiện điều chỉnh chủ yếu trên răng và chỉ tác động ít lên xương hàm nên chỉ có thể làm thay đổi đường viền hàm thông qua cách gián tiếp là điều chỉnh răng và cân bằng cơ. Sau khi niềng, đường viền hàm dần trở nên sắc nét và cân đối hơn.
2.2 Niềng răng làm thay đổi xương hàm như thế nào?
Niềng răng có thể ảnh hưởng đến xương hàm thông qua việc điều chỉnh khớp cắn và sự tương quan giữa 2 hàm, từ đó tạo ra những thay đổi nhất định về cấu trúc và hình dáng khuôn mặt. Khi răng được đưa về đúng vị trí, lực nhai sẽ được phân bổ hợp lý, giúp xương hàm dần thích ứng theo hướng cân đối hơn. Những tác động này rõ rệt nhất ở các trường hợp sai lệch do răng như sai khớp cắn như loại 2, loại 3 hoặc mặt lệch, góp phần cải thiện vẻ ngoài và chức năng nhai một cách tự nhiên. Cụ thể là:
Cải thiện khớp cắn quá mức hoặc sai lệch khớp cắn loại 2
Việc niềng răng có thể cải thiện đáng kể các trường hợp khớp cắn quá mức hoặc sai lệch khớp cắn loại 2. Khi hàm trên nhô ra nhiều so với hàm dưới, khí cụ chỉnh nha sẽ giúp kéo răng cửa hàm trên lùi vào, từ đó đưa khớp cắn về trạng thái chuẩn hơn. Sự thay đổi vị trí răng kéo theo sự điều chỉnh nhẹ ở xương ổ răng và hướng phát triển của hàm, giúp giảm cảm giác hô, cải thiện độ nhô của khuôn mặt và mang lại sự hài hòa tổng thể.
Khắc phục khớp cắn ngược hoặc sai lệch khớp cắn loại 3
Đối với khớp cắn ngược hay sai lệch khớp cắn loại 3, niềng răng hỗ trợ đẩy nhóm răng cửa hàm dưới lùi về sau và răng cửa hàm trên tiến ra trước, tái tạo sự tương quan giữa 2 hàm. Khi 2 hàm được ăn khớp với nhau, xương hàm sẽ dần thích ứng với vị trí mới, giúp giảm biểu hiện móm và cải thiện đường nét phần dưới khuôn mặt. Mặc dù mức độ thay đổi tùy thuộc vào từng trường hợp nhưng đa số bệnh nhân đều cảm nhận được sự thay đổi đường nét xương hàm.
Cải thiện mặt lệch, bất đối xứng khuôn mặt
Ngoài ra, niềng răng còn góp phần cải thiện tình trạng mặt lệch hoặc bất đối xứng do sai khớp cắn. Khi răng lệch và khớp cắn không đều, lực nhai thường tập trung nhiều ở một bên, khiến cơ và xương hàm phát triển không đồng đều. Quá trình chỉnh nha sẽ phân bổ lại lực nhai và đưa răng về vị trí đúng, từ đó giảm tải cho một bên hàm và hạn chế tình trạng lệch mặt. Nhờ vậy, khuôn mặt trở nên cân đối và tự nhiên hơn theo thời gian.

Xương hàm và đường viền hàm thay đổi rõ rệt sau niềng răng
3. Trường hợp nào niềng răng không làm thay đổi xương hàm?
Niềng răng làm thay đổi đường nét khuôn mặt cùng xương hàm qua việc sắp xếp vị trí của các răng. Tuy nhiên với những trường hợp xương hàm phát triển bất thường như sau, niềng răng không mang lại hiệu quả điều chỉnh.
Hàm nhô ra nghiêm trọng
Khi hàm dưới phát triển quá mức hoặc hàm trên kém phát triển, gương mặt dễ xuất hiện tình trạng hàm dưới chìa mạnh ra trước, tạo cảm giác lõm và mất cân đối. Vì vấn đề xuất phát từ khuyết điểm trong cấu trúc xương hàm, niềng răng chỉ có thể hỗ trợ sắp xếp lại răng chứ không thể điều chỉnh vị trí xương. Do đó, tình trạng này phải phẫu thuật chỉnh hình hàm mới có thể thay đổi rõ rệt diện mạo, còn niềng răng chỉ đóng vai trò hỗ trợ.
Hàm dài hoặc có kích thước quá lớn
Trường hợp xương hàm phát triển theo chiều dọc quá mức hoặc có kích thước lớn bẩm sinh sẽ gây cảm giác mặt dài, mất hài hòa. Niềng răng không thể làm hàm ngắn lại hay thu nhỏ kích thước xương, nên hiệu quả cải thiện gần như không đáng kể. Phẫu thuật thu nhỏ xương hàm là phương pháp duy nhất để điều chỉnh triệt để.
Hàm mỏng hoặc ngắn hơn bình thường
Xương hàm nhỏ, mỏng hoặc kém phát triển khiến nửa dưới khuôn mặt trở nên nhỏ và thiếu điểm nhấn. Vì niềng răng không thể kích thích xương phát triển dày hoặc dài thêm nên không thể mang lại sự thay đổi đáng kể cho cấu trúc hàm. Việc cải thiện thường cần tới phẫu thuật hoặc kỹ thuật thẩm mỹ hỗ trợ.
Hàm ngắn và hếch nghiêm trọng
Nếu hàm trên phát triển quá mức hoặc hàm dưới kém phát triển khiến gương mặt trông hếch, thiếu cân đối. Do bất thường nằm ở cấu trúc xương, niềng răng không thể đưa hàm về đúng vị trí mong muốn. Trong các ca như này, chỉnh hình hàm mới là giải pháp mang lại thay đổi rõ rệt về thẩm mỹ và chức năng.
Bệnh nhân muốn biết chính xác ca niềng răng của bản thân có thể làm thay đổi xương hàm cùng khuôn mặt hay không, hãy đến các nha khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám cụ thể.

Niềng răng không thể điều chỉnh xương hàm phát triển bất thường
Niềng răng có thể làm thay đổi khuôn mặt và tác động gián tiếp đến xương hàm thông qua việc điều chỉnh răng, cải thiện khớp cắn và cân bằng lại cơ mặt. Những thay đổi này rõ rệt nhất ở các trường hợp sai lệch khớp cắn do răng như hô, móm, lệch mặt hoặc cắn sâu. Tuy nhiên, các tình trạng bất thường xuất phát từ xương hàm như hàm quá lớn, quá nhỏ hoặc phát triển sai hướng thì niềng răng không thể cải thiện đáng kể và cần phẫu thuật chỉnh hình hàm để đạt kết quả tối ưu. Do đó, người bệnh nên thăm khám chuyên sâu để xác định đúng nguyên nhân và lựa chọn giải pháp phù hợp. Khi được điều trị đúng cách, niềng răng sẽ mang lại hàm răng đều đẹp và một diện mạo hài hòa, cân đối hơn.
CHUYÊN SÂU IMPLANT DÀNH CHO NGƯỜI VIỆT
- Cơ sở 1:19V Nguyễn Hữu Cảnh, P.19, Q.Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh
- Cơ sở 2:193A-195 Hùng Vương, P.9, Quận 5, TP.Hồ Chí Minh
- Cơ sở 3:83 Đường số 3 Khu dân cư Cityland, P.10, Q.Gò Vấp, TP.Hồ Chí Minh