Tại Sao Niềng Răng Bị Tụt Lợi? Cách Khắc Phục Hiệu Quả

Tụt lợi khi niềng răng là một biến chứng không mong muốn khi thực hiện chỉnh nha, gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng. Vậy nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục của tình trạng này như thế nào?

1. Niềng răng có bị tụt lợi không?

Niềng răng là phương pháp sử dụng các khí cụ chuyên dụng để tạo ra lực kéo, giúp điều chỉnh, sắp xếp các răng mọc sai lệch về đúng vị trí trên cung hàm. Quá trình này diễn ra liên tục và trong thời gian dài từ 1,5 – 2 năm, do đó sẽ có nhiều tác động đến các bộ phận răng miệng.

Vậy khi niềng răng có bị tụt lợi không? Thực tế, đây là vấn đề mà nhiều người gặp phải trong quá trình niềng răng.

Tình trạng tụt lợi sau khi niềng răng

Tụt lợi là hiện tượng phần lợi bị co lại làm lộ bề mặt chân răng, khiến cho quá trình ăn uống và vệ sinh răng rất dễ ê buốt. Về lâu dài có thể gây tổn thương lớn đến sức khỏe răng miệng, nhất là trong khi niềng răng.

2. Dấu hiệu tụt lợi khi niềng răng

Trong thời gian đầu, tình trạng tụt lợi khi niềng răng sẽ khó nhận biết do không có dấu hiệu rõ rệt. Chỉ khi các triệu chứng dần trở nên nghiêm trọng mới được phát hiện.

Một số biểu hiện cho thấy bệnh nhân bị tụt lợi khi niềng răng đó là:

• Lợi có biểu hiện sưng hoặc chuyển sang màu đỏ đậm.
• Lợi tụt sâu về phía chân răng, khiến phần chân răng lộ ra nhiều hơn và dễ dàng quan sát bằng mắt thường.
• Ở vị trí tụt lợi, răng dài hơn các răng khác, kích thước vùng lợi ngắn hơn.
• Cảm giác đau nhức ở nướu, nếu dùng tay ấn nhẹ có mủ hoặc máu chảy ra.
• Khi tụt lợi, răng không còn chỗ bám nên sẽ có trường hợp răng lung lay khi niềng.
• Cảm giác ê buốt, đau nhức kéo dài, đặc biệt khi ăn uống.
• Hôi miệng, hơi thở có mùi khó chịu, nhất là khi mới ngủ dậy.

Đau nhức, ê buốt là cảm giác thường gặp khi bị tụt lợi

Nếu niềng răng bị tụt lợi có thể có một hoặc nhiều các triệu chứng kể trên. Do đó, người bệnh nên chú ý quan sát, khi răng miệng có biểu hiện bất thường, hãy tìm đến nha khoa để bác sĩ thăm khám ngay.

3. Nguyên nhân tụt lợi khi niềng răng

Tại sao niềng răng bị tụt lợi? Tình trạng này có thể xuất hiện do một số nguyên nhân chính sau đây:

• Mảng bám vôi răng

Việc vệ sinh răng miệng khi niềng răng thường gặp nhiều khó khăn, do sự cản trở của các khí cụ như mắc cài, dây cung… Từ đó, rất khó để làm sạch từng kẽ răng, lâu dần những mảnh vụn thức ăn tạo thành cao răng bám chặt vào chân răng. Đây cũng chính là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển. Hậu quả gây ra các bệnh về răng miệng như viêm lợi, viêm nha chu… và dẫn đến tụt lợi.

• Đánh răng sai cách

Bệnh nhân có thể bị tụt lợi nếu: sử dụng bàn chải quá cứng khiến lợi bị tổn thương. Hoặc đánh răng với lực quá mạnh khiến lợi bị trầy xước, chảy máu, viêm nhiễm… Sau một thời gian, lợi sẽ bị tụt giảm, chân răng dài hơn bình thường.

Đánh răng với lực quá mạnh trong thời gian dài khiến lợi bị tụt

• Mắc các bệnh lý răng miệng

Nếu không chăm sóc và vệ sinh răng miệng tốt trong thời gian niềng sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu… Đây là nguyên nhân chính gây tụt lợi khi niềng răng.

Bên cạnh đó, việc không điều trị triệt để những bệnh lý răng miệng trước khi niềng cũng dễ dẫn đến tụt lợi.

• Chế độ ăn uống không khoa học

Một chế độ ăn uống không khoa học là chế độ đi ngược lại những dặn dò của bác sĩ. Nếu bệnh nhân cố tình ăn đồ cứng, dai một cách thường xuyên thì dễ gặp các sự cố như bung, gãy mắc cài và nguy hiểm nhất là răng bị lung lay, tụt lợi.

• Tay nghề của bác sĩ

Với những bác sĩ thiếu kinh nghiệm, tay nghề kém sẽ không biết cách thăm khám hoặc điều trị triệt để bệnh lý răng miệng cho bệnh nhân trước khi niềng. Đồng thời, gắn dây cung, mắc cài chưa đúng vị trí hoặc sử dụng lực siết quá mạnh gây tổn thương cho răng và tạo áp lực lên phần lợi. Điều này vô tình khiến lợi bị tụt cả trong và sau khi niềng răng.

Bác sĩ siết răng quá mạnh, gây tổn thương răng và lợi

4. Biến chứng khi niềng răng bị tụt lợi

Niềng răng bị tụt lợi là nỗi lo lắng của tất cả bệnh nhân khi chỉnh nha. Bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý và tiềm ẩn nhiều biến chứng khác. Cụ thể những tác hại bao gồm:

• Răng yếu đi, tăng độ nhạy cảm và thường xuyên đau nhức: Phần chân răng bị lộ ra bên ngoài, làm cho ngà răng không được bảo vệ tuyệt đối và trở nên nhạy cảm hơn rất nhiều. Đặc biệt là khi ăn những món nóng, lạnh hoặc chua khiến cho răng ê buốt và khó chịu. Lâu ngày dẫn đến hiện tượng mòn răng.
• Mất thẩm mỹ nụ cười: Tụt lợi làm cho răng dài và to, mất cân đối. Điều này khiến cho nụ cười mất đi tính thẩm mỹ và làm cho bệnh nhân ngại giao tiếp hơn.
• Một số bệnh lý về răng miệng: Khi xảy ra hiện tượng tụt lợi dẫn đến kẽ chân răng bị thưa, các vụn thức ăn dễ bám vào và gây ra một số bệnh lý như viêm nướu, viêm nha chu, viêm chân răng… 
• Mất răng vĩnh viễn: Tụt lợi khiến cho răng không còn chỗ bám, dễ bị lung lay và nguy hiểm nhất là dẫn tới rụng răng.

Tụt lợi, hở chân răng khiến cho nụ cười kém thẩm mỹ

5. Cách khắc phục khi niềng răng bị tụt lợi

Để khắc phục biến chứng niềng răng tụt lợi, bệnh nhân cần đến thăm khám với bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân. Dựa trên kết quả khám, bác sĩ sẽ chỉ định hướng khắc phục cụ thể:

• Trường hợp lợi bị tụt nhẹ

Với trường hợp này, người bệnh chỉ cần thay đổi thói quen chăm sóc răng miệng như: dùng bàn chải lông mềm, đánh răng nhẹ nhàng, chú ý chế độ ăn uống và tiến hành lấy cao răng định kỳ.

Nếu răng ê buốt, có thể chọn các loại kem đánh răng có tác dụng giảm thiểu tình trạng này. Ngoài ra, nếu tụt lợi là do lực siết quá mạnh thì bác sĩ cũng cần điều chỉnh lại dây cung và khay niềng cho phù hợp.

• Trường hợp bị tụt lợi nghiêm trọng

Nếu lợi tụt nặng và ảnh hưởng nghiêm trọng tới thẩm mỹ, thì bệnh nhân có thể cân nhắc đến biện pháp phẫu thuật ghép mô nướu, giúp tái tạo lại hình dạng cho nướu răng. Phẫu thuật này sẽ lành sau khoảng 5 – 6 tuần và từ 1 năm trở ra lợi sẽ tái tạo lại như ban đầu.

Phẫu thuật ghép nướu giúp tái tạo lại mô nướu bị tổn thương

6. Biện pháp ngăn chặn nguy cơ tụt lợi khi niềng răng

Để ngăn chặn tình trạng niềng răng bị tụt lợi, bệnh nhân cần lưu ý tới những vấn đề sau:

• Chú ý chăm sóc và vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng. Khi niềng răng, bạn nên sử dụng bàn chải lông mềm hoặc bàn chải cho người niềng răng, đánh răng nhẹ nhàng theo chiều thẳng đứng. Sử dụng thêm chỉ nha khoa, bàn chải kẽ và nước súc miệng để loại bỏ tối đa mảng bám, vi khuẩn trong kẽ răng, ngăn cao răng hình thành nhiều cũng là cách giúp tránh tình trạng niềng răng bị tụt lợi.
• Hạn chế ăn uống những loại thực phẩm có nhiều đường, nhằm ngăn ngừa bệnh lý sâu răng trong khi niềng răng.
• Nên tiến hành lấy cao răng định kỳ 6 tháng/lần đề hạn chế những nguy cơ mắc bệnh lý răng miệng gây ra tụt lợi.
• Lựa chọn địa chỉ niềng răng uy tín, bác sĩ có chuyên môn, giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại để ngăn ngừa những nguy cơ niềng răng sai cách dẫn đến tụt lợi.

Để đảm bảo kết quả niềng răng thành công và hạn chế các biến chứng, hãy lựa chọn nha khoa uy tín để thực hiện

Tụt lợi khi niềng răng là biến chứng không hiếm gặp. Nên ngay khi phát hiện có dấu hiệu tụt lợi, bệnh nhân nên đến nha khoa càng sớm càng tốt để có hướng điều trị kịp thời. Đồng thời, nên chú ý vệ sinh răng miệng kỹ càng, tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ trong ăn uống, sinh hoạt,… để giảm nguy cơ bị tụt lợi.